Procesy de- instytucjonalizacji kościoła i tworzenie się wspólnot wiernych poza kościołem oficjalnym, desakralizacja wiary i instytucji kościoła, instrumentalne wykorzystywanie symboli religijnych , a nawet samej religii w polityce, spadek autorytetu księży, praktykowanie wiary pozornej (ortopraksja) wynikające z kulturowych wzorów wymuszanych pod naciskiem środowiska, porażka kościoła w dziele rechrystianizacji Europy i coraz mniejsze szanse na wzmocnienie pozycji polskiego kościoła w kościele powszechnym, a także coraz liczniej ujawniane przestępstwa księży na tle seksualnym tworzą sprzyjające podłoże dla postępu laicyzacji w Polsce, gdzie proces ten zachodził w dużo mniejszym niż w innych krajach stopniu, a to przede wszystkim za sprawą historycznych uwarunkowań i roli kościoła w kształtowaniu nowożytnej państwowości.

Procesy laicyzacji mogą wprawdzie w jakimś stopniu spowodować regres uprzywilejowanej pozycji kościoła w Polsce, ale regres ten może być znacznie mniejszy niż w innych krajach postępującej laicyzacji. Przede wszystkim ze względu na materialna pozycję kościoła będącego w Polsce największym pracodawcą i posiadającego ogromny majątek przede wszystkim w nieruchomościach, ale nie tylko. Stan finansów kościoła znajdując się poza wszelką kontrolą, nawet rad parafialnych pozwala na realizowanie dowolnych, gotówkowych przepływów pieniężnych w kraju i za granicą. Jakie państwo zwarzywszy na rozmiar i rangę takiej instytucji może pozwolić sobie na tolerowanie sytuacji, w której jakiekolwiek obowiązki informacyjne, regulacyjne (zgłaszanie przepływów pieniężnych Głównemu Inspektorowi Danych Finansowych o równowartości złotowej przekraczającej 15 tys. euro) czy też rozliczeniowe i podatkowe z tytułu darowizn i zbiórek publicznych (w tym tradycyjnej kolekty) albo nie obowiązują albo są ostentacyjnie lekceważone? Przywileje podatkowe, celne, szczególne traktowanie kościelnych instytucji, wydawnictw, przedsięwzięć o czysto zarobkowym charakterze musi być sukcesywnie likwidowane bo w przeciwnym razie niezależnie od ilości wiernych możliwości wpływu kościoła na instytucje państwowe nie ulegną zmianie. Tylko decyzje polityczne podjęte na skutek uzyskania większości parlamentarnej zdolnej do przeprowadzenia zmian w obowiązującym prawie, a tak naprawdę tylko zmiany w obowiązującej Konstytucji mogą skutecznie doprowadzić do określenia pozycji kościoła wobec państwa w sposób, który zapobiegać będzie narzucaniu państwu rozwiązań dogodnych dla kościoła. W tym miejscu warto przypomnieć za Janiną Barycką autorką książki Stosunek kleru do państwa i oświaty — Fakty i dokumenty wydanej we Wrocławiu w 1999 r., że obiektywnie istniejąca, zasadnicza i nieusuwalna sprzeczność interesów państwa i kościoła wynika nie tylko z odmienności interesów politycznych i społecznych, ale przede wszystkim z irracjonalnego przekonania, że kościół jest społecznością wyższą od wszelkiej społeczności ludzkiej- jak ujęto to zostało w Kodeksie akcji katolickiej księdza Guerry — z uwagi na" (...) fakt, że cel do którego zmierza kościół jest najszlachetniejszy ze wszystkich, tak i jego władza przewyższa wszystkie inne i nie może być uważana za niższą od władzy świeckiej ani jej podległą. Kościół ma cieszyć się pełną i całkowitą wolnością i nie może podlegać żadnej władzy ludzkiej. Państwo posiada wprawdzie bezpośrednie prawo rządzenia się w sprawach doczesnych podlegających sądom i jurysdykcji obu społeczności, ale społeczność która ma w pieczy rzeczy ziemskie winna zależeć, tak jak to jest właściwe i odpowiednie od tej społeczności, która otrzymała depozyt rzeczy niebiańskich."

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (4)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word

Mirosław Woroniecki Adwokat, specjalista prawa gospodarczego, cywilnego i prawa karnego gospodarczego, historyk doktryn politycznych i prawnych, doradca organizacji pozarządowych. Przewodniczący Rady Stowarzyszenia Dom Wszystkich Polska  Liczba tekstów na portalu: 52  Pokaż inne teksty autora  Najnowszy tekst autora: Dwie lewice