Biuletyn Neutrum, Nr 1(18), Styczeń 1996

Kiedy się zastanawiamy nad przyszłością, warto pamiętać, że to Sejm uchwala ustawy; prezydent może je tylko zawetować, a trudno sobie wyobrazić, że Aleksander Kwaśniewski będzie działał wbrew większości sejmowej, którą stanowi między innymi jego partia. Tyle że i jej działania trudno przewidzieć. Minister zdrowia Jacek Żochowski (SLD) wkrótce po objęciu stanowiska rzucił hasło „boisko przy każdej parafii", jak gdyby parafie, a nie gminy były jednostkami administracyjnymi w polskim państwie. Minister edukacji Ryszard Czarny (SLD) odciął się od zaleconego przez MEN podręcznika do wychowania seksualnego, który nie spodobał się Episkopatowi, za to broni jak lew podręcznika Wandy Elżbiety Papis, o czym świadczy list zamieszczony w tym numerze Biuletynu.
Tak więc Stowarzyszeniu „Neutrum" pracy po tych wyborach raczej nie ubędzie. W tym roku na pewno podejmiemy działania związane z konstytucją, pluralizmem w nauczaniu szkolnym, respektowaniem wolności sumienia i wyznania.
A już niedługo trzeba będzie pomyśleć, co zrobimy w sprawie następnych wyborów, tym razem parlamentarnych.

KALENDARIUM ROKU WYBORÓW PREZYDENCKICH

Wybory 19 listopada wykazały w sposób nie do zakwestionowania, że wszelkie opowiadanie, iż Polska jest krajem katolickim, jest po prostu mijaniem się z prawdą. Że jest to kraj ludzi w większości ochrzczonych — zgoda. Ale gdyby był to kraj katolicki, to (...) nie byłoby możliwe głosowanie na Kwaśniewskiego wbrew kryteriom moralnym akcentowanym przez Episkopat, wbrew akcji prowałęsowskiej w Radiu „Maryja". — Tomasz Strzembosz (Tygodnik „Solidarność", 8 XII 1995)
Dla mnie 19 listopada był dniem, po którym nie można już mówić, że Polska to kraj w 90 proc. katolicki. Okazało się, że katolików jest u nas znacznie mniej. Zapewne 32-36 proc. Z sondaży wynika, że właśnie tyle osób chodzi regularnie do kościoła. — Marian Krzaklewski („Gazeta Wyborcza", 9 I 1996)
Przestańcie już mówić o Polsce jako o kraju „w 95 procentach katolickim". To mit, który po raz kolejny legł w gruzach. (...) Ksiądz Marek Smogorzewski z Płocka tak mówi o sytuacji w swojej diecezji: „Według naszych danych na mszę świętą uczęszcza 30 procent katolików. Jeśli odliczyć dzieci i młodzież, to można powiedzieć, że jest to jakieś 10-15 procent elektoratu. Tylko ci ludzie reagują na apele i starają się kształtować życie według wartości chrześcijańskich". Tylko 10-15 procent. Taka jest cała Polska północna i zachodnia. (...) Powiedzmy sobie szczerze — wspólnota katolicka w Polsce to mniejszość, mniejszość biedna i słaba, ale z wielką tradycją i nadal z wielkimi aspiracjami na przyszłość. — Maciej Łętowski, („Gazeta Wyborcza", 15 XII 1995)

5. I. Biskup kielecki Kazimierz Ryczan: Akcja Jerzego Owsiaka jest „grą na ludzkich uczuciach w okresie świąt Bożego Narodzenia" oraz „laicyzacją działalności charytatywnej nagłaśnianą przez cały dzień".

Komitet Organizacji Pozarządowych Pekin'95 opracowuje społeczny raport o sytuacji kobiet w Polsce na IV Światową Konferencję nt. Kobiet. Przedstawicielki „Neutrum" są współautorkami części dotyczącej praw reprodukcyjnych.
15 III. Sejmowa Komisja Nadzwyczajna uznaje zgodność konkordatu z obowiązującą konstytucją.
30 III. Sejm postanawia, że rząd będzie musiał składać mu co roku sprawozdanie z wykonania i skutków ustawy antyaborcyjnej.

Kapelan Szpitala Wolskiego w Warszawie uniemożliwia dokonanie legalnej aborcji zaleconej przez lekarzy kobiecie, matce siedmiorga dzieci, czekającej na skomplikowaną operację mózgu.
4 IV. Komisja konstytucyjna przyjmuje zaproponowany przez Tadeusza Mazowieckiego zapis regulujący stosunki państwo-Kościół: Władze państwowe w RP zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, gwarantując swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
11 IV. Komisja konstytucyjna przegłosowuje zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną.
12 IV. Komisja konstytucyjna przyjmuje prawo obywateli do skargi konstytucyjnej.

7 V. W kościołach odczytywany jest list pasterski zapowiadający powstanie Akcji Katolickiej.
11 V. Lech Wałęsa mianuje Marka Jurka, wiceprezesa ZChN, szefem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Ulubionym programem nowego przewodniczącego jest „WC kwadrans".
22 V. W homilii wygłoszonej podczas mszy św. w Skoczowie Jan Paweł II stwierdza, że pod hasłem tolerancji w życiu publicznym i w środkach masowego przekazu szerzy się nietolerancja wobec katolików.
26-29 V. CBOS: 73% Polaków uważa, że nie ma dyskryminacji ludzi wierzących w Polsce, 70% uważa, że media nie obrażają uczuć osób wierzących. Akceptacja dla działalności Kościoła rzymskokatolickiego (46%) jest najniższa od października 1993 r.

11 VI. Ks. Henryk Jankowski w kościele św. Brygidy: Gwiazda Dawida jest wpisana w symbole swastyki, sierpa i młota. Polska Unia Studentów Żydowskich i Komitet Europejskiej Kampanii Młodzieżowej Przeciwko Rasizmowi składają do prokuratury doniesienie o przestępstwie.
18 VI. 277 Konferencja Plenarna Episkopatu: Nie do przyjęcia jest zawarta w projekcie konstytucji wizja wolności człowieka, w której wolno mu realizować swoje słabości nawet kosztem deprawowania innych.
21. VI. Prezydent Wałęsa odrzuca własny projekt zapisów konstytucyjnych, uznany przez Episkopat za „nihilistyczny", i oznajmia, że popiera jednocześnie dwa odmienne projekty konstytucji: senacki i obywatelski. Eksperci reprezentujący prezydenta w Komisji Konstytucyjnej składają rezygnację.
29 VI. Sejm uchwala ustawę o referendum; może ono być m.in. zarządzone przez Sejm z inicjatywy grupy obywateli, których wniosek poprze co najmniej 500 tys. osób uprawnionych do głosowania.

13 VII. Marek Jurek zapowiada, że zwróci się do Walendziaka o zapobieganie „dyskryminacji językowej" katolików. Jako przykład podaje użycie przez „Wiadomości" sformułowania „ustawa antyaborcyjna", które jego zdaniem obraża uczucia części telewidzów.
14 VII. W szpitalu w Płocku umiera 26-letnia kobieta, matka trojga dzieci, ofiara domowej aborcji.
OBOP: 93% Polaków potępia znieważanie symboli religijnych, 49% — przerywanie ciąży (wzrost o 10%), 39% — rozwody, 35% — współżycie seksualne bez ślubu.
CBOS: według 60% badanych prezydent Wałęsa źle służy społeczeństwu.

Minister Edukacji Narodowej Ryszard Czarny (SLD) po otrzymaniu protestu sekretarza Episkopatu w sprawie dopuszczenia do szkół książki Zbigniewa Lwa-Starowicza Nowoczesne wychowanie seksualne: Głęboką troską napawa mnie fakt, że książkę uznał za zasadną były wiceminister Tadeusz Pilch.
25 VIII. Lech Wałęsa zwalnia Mieczysława Wachowskiego ze stanowiska szefa Gabinetu Prezydenta.
26 VIII. Słowo biskupów z Jasnej Góry: Naród, który przez wieki wypracował swoją tożsamość, w osobie głowy Państwa pragnie mieć człowieka, który swą uczciwością, sprawnością intelektualną, doświadczeniem, a nade wszystko wyznawanym systemem wartości zagwarantuje historyczną, kulturową i chrześcijańską ciągłość życia Narodu.
27 VIII. Wyniki sondażu CBOS: tylko 20% Polaków uważa, że prezydent powinien być katolikiem.

Radio „Maryja" organizuje pisanie listów z protestami przeciwko wyświetlaniu filmu Ksiądz. Argument, że jeśli się nie widziało filmu, to nie można się o nim wypowiadać, jest przewrotny. Nikt nie będzie przecież zażywał narkotyków, by o nich mówić — powiedział jeden z prowadzących audycje.
Sejm odrzuca sprawozdanie nadzwyczajnej komisji ds. konkordatu stwierdzające, że konkordat jest zgodny z konstytucją.
21 IX. Bp Tadeusz Pierożek: Tylko 8% Polaków nie jest wrażliwych na głos Episkopatu w sprawie wyborów.

Orędzie biskupów polskich o potrzebie dialogu i tolerancji w warunkach budowy demokracji: Być może obecny brak szacunku dla osób o odmiennych poglądach wynika z tego, iż w zmienionych warunkach nowe grupy opiniotwórcze chciałyby uzurpować sobie funkcję przewodniej siły narodu czy wybranej klasy.
11 X. Zapada wyrok na organizatorów wyjazdów kobiet na zabiegi do Czech. Głównym materiałem dowodowym były taśmy z podsłuchu telefonicznego.
15 X. Gen. Tadeusz Wólecki podpisuje projekt Karty Żołnierza Zasadniczej Służby Wojskowej. Karta stwierdza, że w przypadku uroczystości religijnych żołnierz zachowuje się zgodnie z Ceremoniałem Wojskowym (czyli jeśli jest w poczcie sztandarowym lub służy w kompanii honorowej, musi iść do kościoła pod karą za niewykonanie rozkazu).
21 X. Przewodniczący KRRiT Marek Jurek stwierdza, że Radio „Maryja" zachowuje bezstronność w kampanii prezydenckiej.
23 X. Oświadczenie Komisji Episkopatu ds. Środków Masowego Przekazu w sprawie prowadzenia kampanii wyborczej w mediach katolickich: Kościół jako instytucja nie włącza się w kampanię. Jednak prowadzące ją niektóre media katolickie, np. „Radio Maryja", stały się niestety narzędziem rozpowszechniania nieprawdy, a czasem nawet pomówień dotyczących kandydatów. Sekretarz Episkopatu (...) zwrócił się do odpowiedzialnych za to Radio z prośbą o sprostowanie nieprawdziwych informacji. Z bólem stwierdzamy, że jak dotąd brak na te prośby pozytywnej reakcji.
OBOP: 84% badanych nie zamierza brać pod uwagę zdania Kościoła przy wyborze prezydenta.

15 XI. Prymas Glemp do kapłanów archidiecezji warszawskiej: Proszę, aby w każdej świątyni w sobotę 18 listopada br. w godzinach wieczornych odprawiać Mszę świętą lub nabożeństwo z Apelem Jasnogórskim w intencji wyborów prezydenta Wałęsy i całej Ojczyzny.
19 XI. W wyborach prezydenckich zwycięża Aleksander Kwaśniewski.

15 XII. Posłowie Unii Pracy składają do laski marszałkowskiej projekt nowelizacji ustawy o planowaniu rodziny i ochronie płodu, dopuszczający aborcję, jeśli kobieta znajduje się w ciężkich warunkach życiowych lub trudnej sytuacji osobistej. Zabieg mógłby być wykonywany także w prywatnych zakładach opieki zdrowotnej.
20 XII. Komisja Konstytucyjna decyduje, że wystąpi do Zgromadzenia Narodowego z wnioskiem o referendum przedkonstytucyjne. Pytania mają m.in. dotyczyć stosunków między państwem a Kościołem.