7 listopada. Na mocy uchwały Rady Ministrów z Funduszu Kościelnego finansowanego przez państwo mogą być pokrywane ubezpieczenia duchownych.

14 grudnia. Krajowy Zjazd Lekarzy uchwala Kodeks Etyki Lekarskiej, zabraniający dokonywania zabiegów przerywania ciąży w przypadkach wskazań społecznych i wad genetycznych płodu.

Grudzień. Prymas Glemp na święta w telewizji: „Prawo Boże jest ponad prawem ludzkim".

1992

Luty. Ślubowanie jasnogórskie grupy posłów i senatorów: „Walczyć będziemy w obronie każdego dziecka i każdej kołyski równie mężnie, jak nasi ojcowie walczyli o byt i wolność narodu".
Zwolnienie ze stanowiska Anny Popowicz, Pełnomocnika Rządu ds. Kobiet i Rodziny, która wystąpiła przeciwko Kodeksowi Etyki Lekarskiej. Likwidacja urzędu Pełnomocnika.

14 kwietnia. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych wprowadza m.in. stopień z religii/etyki na świadectwie, możliwość zbiorowej modlitwy w klasie przed lekcjami i po lekcjach, dwie godziny religii tygodniowo. Po protestacyjnej manifestacji młodzieży pod Ministerstwem szef biura prasowego Episkopatu ks. Henryk Brunka stwierdza, że wzięli w niej udział „synowie i córki rosyjskich oficerów".

Kwiecień. Wojskowy Sąd Garnizonowy skazuje na 1,5 roku więzienia za uchylanie się od służby wojskowej Romana Gałuszkę, który prośbę o służbę zastępczą motywował względami religijnymi. „Dowolna interpretacja zakazów i nakazów religii katolickiej nie może być podstawą do zwalniania ze służby wojskowej" — orzekł sąd.

3 maja. Minister Edukacji Narodowej, prof. Stelmachowski, w przemówieniu na Jasnej Górze przed sumą w dniu święta Matki Boskiej: „Musimy odrzucić koncepcję neutralności światopoglądowej w szkole".

Czerwiec. Kardynał Glemp spotkał się z premierem Waldemarem Pawlakiem. Rozmowa dotyczyła konstrukcji rządu („Życie Warszawy", 8 VI).
Biskupi domagają się „stworzenia nowego porządku prawnego, w którym stanowione prawo ludzkie będzie respektowało ład moralny oparty na prawie Bożym".

Lipiec. Sejm odrzuca liberalny projekt ustawy antyaborcyjnej, przyjmuje wersję najbardziej restrykcyjną i odsyła ją do komisji w celu dokonania poprawek.

Sierpień. Rzecznik Praw Obywatelskich kieruje do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o uznanie za niezgodne z istniejącym prawem rozporządzenia MEN z 14 kwietnia.
Prymas Glemp do wiernych w Głogowie: rzecznik „powinien wiedzieć, czy dana czynność jest zgodna z wolą narodu". Wg sondażu PBS w sporze między rzecznikiem a prymasem 29% respondentów przyznaje rację rzecznikowi, niecałe zaś 10% — prymasowi..
Jednym z wiceministrów w MEN zostaje Kazimierz Marcinkiewicz, zwolennik „pełnej integracji katechezy z pozostałymi przedmiotami".
Do 20 sierpnia na 21 wydanych zezwoleń na uruchomienie stacji radiowych 17 otrzymał Kościół.

Wrzesień. Akcja Katolicka składa na ręce marszałka Sejmu wniosek o odwołanie prof. Zielińskiego ze stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich oraz zmianę składu sędziów Trybunału Konstytucyjnego (w związku ze zbliżającym się terminem rozprawy zaskarżonego przez rzecznika Kodeksu Etyki Lekarskiej).

Październik. W rocznicę zamordowania księdza Popiełuszki prymas prosi zgromadzonych wiernych, aby modlili się o nawrócenie Barbary Labudy, przewodniczącej Grupy Parlamentarnej Kobiet.
Poseł Niesiołowski stwierdza w Sejmie, że zrównanie w prawach podatkowych samotnych matek z małżeństwami może być zachętą do rodzenia nieślubnego potomstwa i ciosem w trwałość rodziny.
Rada Ministrów przyjmuje zmianę w kodeksie rodzinnym, wprowadzając instytucję separacji.
Sejm uchwala ustawę o radiofonii i telewizji; mają one szanować uczucia religijne odbiorców. Odrzucony zostaje zapis o respektowaniu wartości chrześcijańskich. Prymas Glemp oznajmia, że usuwając ten zapis Sejm postąpił wbrew woli większości narodu.
Senatorowie z Porozumienia Ludowego bez uzgodnienia zawieszają krzyż w sali obrad Senatu, obok godła państwowego.

7 listopada. Trybunał Konstytucyjny nie wydaje orzeczenia w sprawie Kodeksu Etyki Lekarskiej, pod pretekstem, że jest to zbiór zasad etycznych, nie zaś prawnych.
Komunikat Episkopatu: „Kogo reprezentują posłowie Parlamentu, którzy w kraju o zdecydowanej większości chrześcijan odrzucają wniosek o przestrzeganiu w środkach społecznego przekazu chrześcijańskiego systemu wartości?".

13 listopada. Zawiązuje się społeczny komitet na rzecz referendum w sprawie karalności aborcji.

19 listopada. Sejmowa komisja nadzwyczajna przyjmuje projekt ustawy dopuszczającej przerwanie ciąży tylko dla ratowania życia matki.
List biskupów: „Każdy człowiek, zwłaszcza wierzący, ma obowiązek występowania w obronie poczętego życia i nie może popierać referendum w tej sprawie".

Grudzień. Rzecznik Ministerstwa Edukacji Narodowej oskarża Ministerstwo Zdrowia, że akcja uświadamiająca prowadzona w szkołach jest "wulgaryzowaniem problemu AIDS".
Telewizja zrywa umowę z producentem audycji „Lewiatan". Ostatnia miała tytuł: „Czy księża rządzą Polską?".
Prezydium Sejmu podejmuje decyzję o urządzeniu kaplicy katolickiej w gmachu sejmowym.
Prasa informuje, że ZChN „pracuje nad projektem nowego prawa prasowego".

29 grudnia. Sejm przyjmuje ustawę o radiu i telewizji z poprawką Senatu zobowiązującą — także stacje komercyjne - do respektowania chrześcijańskiego systemu wartości.

1993

Styczeń. Sejm odrzuca projekt uchwały o referendum w sprawie karalności aborcji i uchwala ustawę „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży", nie uwzględniającą wskazań społecznych.

*

CHCĘ, ABY PRAWA BYŁY ŁAGODNE

Przemówienie Zbigniewa Bujaka w czasie debaty nad ustawą antyaborcyjną

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!
Kompromis w sprawie omawianej ustawy był na tej sali możliwy. Był możliwy, bo nie słyszałem ani jednej opinii, że aborcja jest dobra. Gdyby więc chodziło o ograniczenie aborcji, o zmniejszenie nieszczęść z nią związanych, mogliśmy łatwo kompromis znaleźć. Stało się inaczej, bo okazało się, że w tym sporze chodzi o rzecz inną, nawet większej wagi: czy Polska będzie krajem, w którym wartości ewangelicznych bronić będzie policja, czy sumienie człowieka. Mówiąc inaczej, czy przykazania i wartości religii, które większość Polaków wyznaje, będą dla nas aktem swobodnego wyboru, czy będą nam narzucone przez administrację państwa. To posłowie powinni wiedzieć, że im mniej opresyjne jest państwo, tym swobodniejsze, bardziej wolne jest społeczeństwo. Tyle obywatel przyjmie za państwo odpowiedzialności, ile da mu ono prawa wyboru.

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!
Chcę, aby w Polsce prawa były łagodne, a obyczaje surowe, a nie na odwrót. Na odwrót czynić — to dążyć do państwa totalitarnego. Dla obywateli będzie obojętne, czy sztandar tego totalitaryzmu będzie czerwony, czy czarny.

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!
Uczestniczyłem wiele lat w ruchu walczącym o wolność i godność człowieka. Dlatego dla mnie równie barbarzyński jest administracyjny nakaz przerywania ciąży w Chinach, jak i administracyjny zakaz, jaki był w Rumunii i stalinowskiej Rosji. Jedno i drugie prowadziło do ludzkich nieszczęść.
Mamy jedną wspólną Polskę i nie podzielimy jej na kantony zwolenników i przeciwników aborcji, zwolenników i przeciwników dekomunizacji. Musimy nauczyć się godzić i żyć razem. Jako katolik i członek Kościoła nie czuję się zagrożony, by żyć zgodnie z wymogami mojego katechizmu. Nikt mi nie narzuca innej obyczajowości, nie przeszkadza żyć w zgodzie z religią, a w jej ramach przestrzegać radykalnego stanowiska papieża.
Dlatego jest moim obowiązkiem sprzeciwić się wszystkim próbom narzucenia przemocą obywatelom religijnych nakazów. Za szczególnie groźne uważam narzucanie ich tym, którzy do mojego Kościoła nie przynależą. Tak rozumiem nakaz wiary chrześcijańskiej, nakaz miłości. Nakaz katechizmu, demokracji wobec tych, którzy myślą odmiennie i chcą postępować odmiennie.

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!
Żadna represyjna ustawa nie zakończy sporu o karalność przerywania ciąży. Ta represja będzie odrzucona, bo nasz naród jej nie chce. Ta represja będzie odrzucona, bo najpotężniejszym obrońcą życia jest kobieta, która nosi je w swym łonie. Chroni i odpowiada nie tylko za jego biologiczną egzystencję, ale i jego prawo do godności osoby ludzkiej.

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!
Waga tej materii jest tak wielka, że do jej uregulowania zdanie tej Izby nie wystarczy, aby stworzyć prawo, które będzie szanowane i przestrzegane. To powód, dla którego w sprawie tej winno być przeprowadzone referendum.
Referendum trzeba przeprowadzać w tych przypadkach, gdy grozi głęboka rozbieżność między opinią publiczną a stanowiskiem parlamentu. Pozwala ono uniknąć błędu, jakim byłoby postawienie się posłów ponad społeczeństwem, uznanie, że w sprawie omawianej tu ustawy sumienie posła jest lepsze niż obywatela. Referendum nie przekona mnie oczywiście, że przerywanie ciąży jest dobrem, ale rozstrzygać mamy zapis kodeksu karnego, a nie etycznego.
Opowiadam się za referendum, bo jestem za samostanowieniem narodu. W młodej polskiej demokracji miliony ludzi nie mogą być pozbawione prawa do decydowania, czy prawo karne będzie ingerowało w ich osobiste, bardzo intymne sprawy.

Panie Marszałku, Wysoka Izbo!
Państwo polskie za konflikt, który obserwujemy, może zapłacić wysoką cenę. Fundamentalizm wyrządził już straszne szkody ludzkości. W imię fanatycznie pojmowanych wartości religijnych palono książki, często z ich autorami. Tradycja nasza chlubi się faktem, że Polska była państwem tolerancyjnym, dla ludzi wszystkich religii i światopoglądów. Tak się układały polskie dzieje, że im więcej było tolerancji, tym większa była siła państwa. Tej tradycji powinniśmy pozostać wierni.
Wnioskuję o odrzucenie ustawy w całości, a przed ewentualnym wznowieniem prac nad nowym projektem o przeprowadzenie w tej sprawie ogólnokrajowego referendum.

*

PROF. KOZAKIEWICZ W SPRAWIE ABORCJI

Zamieszczamy poniżej ze skrótami dwa wystąpienia sejmowe prof. Mikołaja Kozakiewicza w sprawie ustawy antyaborcyjnej, których teksty nadesłało na adres „Neutrum" jego biuro poselskie. Wytłuszczenia pochodzą z oryginału.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Biuletyn Neutrum, Nr 4, Listopad 1992 Biuletyn Neutrum, Nr 1, Styczeń 1992

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word