|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Religie i sekty » Nowe ruchy religijne
Sekty: wprowadzenie Autor tekstu: Mariusz Agnosiewicz
"Być może jednak, że stare błędy nie są tak
straszne, jak nowe, a jeśli już musimy dać
się wodzić za nos, to lepiej chyba trzymać
się złud, których ostrze stępiało (...)
Owce winny znosić cierpliwie strzyżenie
nożycami starego pasterza, bo może nastać
młody, który im zedrze wełnę razem ze skórą."
Anatol France, Poglądy księdza H. Coignarda
"Zawsze
uderzało mnie, że szał ten ogarnia zwykle
tylko młodzież, której wyobraźnia,
burzliwa a nieodporna, łatwo daje się zapalić przesądom.
Fanatycy z Sewennów
byli szaleńcami mającymi
od dwudziestu do trzydziestu lat, których od
dzieciństwa
urabiano na proroków. Prawie wszyscy
konwulsjonerzy, których tyle oglądałem w Paryżu,
to były małe dziewczynki i młodzi chłopcy.
Wśród mnichów starcy bywają
mniej popędliwi i nie tak skłonni do szaleńczej żarliwości niż ci,
którzy wychodzą z nowicjatu. Wszyscy sławetni
zabójcy, którym fanatyzm wetknął broń do ręki,
byli młodymi ludźmi, jak również ci, którzy
uważali się za opętanych."
Wolter
Kryteria klasyfikacyjne i podziałW wyodrębnieniu sekt spośród wszystkich związków
religijnych stosuję kryteria przede wszystkim materialne (substancjalne), w skład których wchodzą m.in.:
-
izolacjonizm członków od życia społecznego poza grupą,
-
antagonistyczne nastawienie wobec 'obcych',
-
sposób i zakres oddziaływania na członków,
-
wpływ grupy na życie członków,
-
agresywny lub nachalny prozelityzm i propaganda,
-
głoszenie skrajnych i/lub apokaliptycznych nauk.
Abstrahuję więc tutaj od kryteriów czysto formalnych, jak fakt legalizacji czy ilość członków, które mogą być pomocne, ale niewystarczające.
Powoływanie się wyłącznie na takie kryteria, można odnieść do uznawania
jakiegoś tekstu za powieść tylko na podstawie ilości stron, tytułu na okładce
czy znajdowania się na półce między powieściami.
Na podstawie tego kryterium do sekt zaliczam m.in. Świadków
Jehowy czy Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dni Ostatnich (Mormoni).
Spośród sekt można jeszcze wyodrębnić dwie podgrupy:
A. Sekty destrukcyjne — dodatkowymi kryteriami będą
te, które odnoszą się do oddziaływania na członków, m.in.:
-
ścisła dyscyplina poddana autorytatywnemu kierownictwu,
-
nasilona i wyrafinowana psychomanipulacja,
-
wymaganie poświęcenia się dla grupy,
-
utrudnienia w jej opuszczeniu.
B. Sekty niebezpieczne — dodatkowymi kryteriami będą
te, które odnoszą się do działalności grupy w społeczeństwie, m.in.:
-
brak prawnej regulacji zrzeszenia (nieformalna i
nielegalna organizacja),
-
popełnianie przestępstw w związku z działalnością
religijną,
-
groźby terrorystyczne i popełniania przestępstw,
-
uporczywe konflikty z prawem i zasadami współżycia społecznego.
Wyjaśnienia wymaga popełnianie przestępstw jako kryterium.
Nie chodzi tutaj o każde przypadki popełniania przestępstw (nawet księża
katoliccy je popełniają), ale o takie, które wiążą się z działalnością
grupy w charakterze związku religijnego (ale nie fikcyjnego, jak np. powoływane
„kościoły" dla prowadzenia np. przemytu towarów objętych cłem). Będą
to więc czyny, które wiążą się z wyznawanymi zasadami danej grupy, np.
zatrzymania dzieci wbrew woli opiekunów prawnych (np. casus sekty Christianie),
mordy rytualne (niektóre odłamy grup satanistycznych), zamachy na życie
innych osób, akty terroru itd. W Polsce groźbami terrorystycznymi zapisało się
np. Bractwo Zakonne Himawanti [ 1 ].
Dwie podane podgrupy mogą się oczywiście pokrywać w praktyce działania poszczególnych sekt, na ogół sekta niebezpieczna będzie
również spełniała kryteria sekty destruktywnej (choć w drugim kierunku
nieco rzadziej).
Polecam również obszerną monografię doktora z Katedry
Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego:
M. Szostak, Sekty destrukcyjne. Studium
metodologiczno-kryminalistyczne, Zakamycze 2001, s.474.
Przypisy: [ 1 ] Zob. M. Karnowski, A.R. Potocki,
„Bractwo nigdy nie wybacza", Newsweek nr 46/2003, s.12-18. « Nowe ruchy religijne (Publikacja: 24-01-2004 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 3215 |
|