|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
« Felietony i eseje Tajemniczy obraz da Vinci Autor tekstu: Zenon Kuczera
„Ostatnia Wieczerza"
„Ostatnia Wieczerza" Leonardo da Vinci
jest jednym z najsłynniejszyh obrazów świata. Malowidło znajduje się na ścianie
refektarza klasztoru przy kościele Santa Maria della Grazie w Mediolanie.
Kościół i klasztor zostały wzniesione w stylu gotyckim w XV wieku według
projektu Solarii. W czasach panowania Lodovica Sforzy był przebudowany przez
Bramantego, który zaprojektował między innymi kopułę kościoła.
Obraz zawdzięcza swoją sławę między innymi tragicznym losom, które prześladowały
go od początku istnienia. Leonardo da Vinci malował go na niedostatecznie
wyschniętej ścianie, używając w dodatku farb olejnych, co spowodowało, że
już po pięciu latach obraz zaczął znikać. Kwaterujący tu dwieście lat później
żołnierze napoleońscy używali ściany z malowidłem jako tarczy
strzelniczej, potem zaś brutalnie wykuto w ścianie otwór drzwiowy, wreszcie w czasie drugiej wojny światowej bomba zniszczyła budynek, na szczęście nie uszkadzając ściany.
Leonardo malował „Ostatnią wieczerzę" w latach od 1494 do 1498.
Artysta przedstawił moment, w którym Chrystus oznajmia swym uczniom, że jeden z nich go wyda. Oczywiście chodziło o Judasza. Malując obraz Leonardo przez
dwa lata szukał na ulicach Mediolanu modeli twarzy do postaci apostołów.
Wreszcie — kiedy dzieło było prawie gotowe — pozostała nie namalowana jeszcze
twarz Judasza, na co zaczęli narzekać mnisi z pobliskiego klasztoru. Leonardo
odparł szybko ich ataki odpowiadając, że nie może dokończyć dzieła,
ponieważ bez skutku szuka tak złej twarzy i jeśli jej nie znajdzie, to posłuży
się twarzą ich przeora.
Na koniec Leonardo da Vinci namalował na obrazie dwie podobne postacie: Jezusa i Tomasza. Tę zagadkową decyzję podjął pod wpływem historii, która mówi,
że Jezus miał brata bliźniaka.
Jezus miał co najmniej dwie siostry i czterech braci: Józefa, Szymona, Jacka
(Jakuba) i Judasza. Nie ma wśród nich Tomasza wymienianego przez czterech ewangelistów,
który tradycji chrześcijańskiej przynosi wielki ambaras. Tomasz niewątpliwie
nie jest imieniem, lecz przezwiskiem i po hebrajsku znaczy „bliźniak".
Sprawa komplikuje się, jeżeli dodać, że w pewnych przekładach Ewangelii
Jana Tomasz jest opisany jako „Tomasz Bliźniak". Prowadzi to do
kolejnego nieporozumienia, ponieważ Bliźniak znaczy „bliźniak",
czyli w kontekście biblijnym „Bliźniak Bliźniak". W nowszych przekładach
spotykamy zapis: „Tomasz, nazywany Bliźniakiem".
Kim był więc „tomasz"? Wyjaśnienie znajdziemy w apokryficznej
Ewangelii Tomasza, napisanej prawdopodobnie pod koniec I wieku. Tomasz jest tam
przedstawiony jako „Judasz Tomasz", co możemy przetłumaczyć jako
Judasz Bliźniak. W innym dokumencie, Aktach Tomasza, problem bardziej się
precyzuje. Jest tam opisane takie zdarzenie: Pewnego razu Jezus ukazał się młodemu
człowiekowi, który uznał, że „zobaczył apostoła Judasza
Tomasza". Na co Jezus powiedział: „Nie jestem Judaszem, który jest
bliźniakiem, tylko jestem jego bratem".
Na „Ostatniej Wieczerzy" widoczne są dwie podobne postacie: Jezusa
siedzącego w centrum i Judasza (druga osoba od prawej strony obrazu). Temat
Jezusowego bliźniaka był przedstawiony w kilku dziełach Leonardo da Vinci
oraz był podejmowany przez francuskiego malarza Nikolas Poussin i współczesnego
powieściopisarza Michela Tournier. Ponadto w arcyciekawym kościele we
francuskiej miejscowości Rennes-le-Château były proboszcz Bérenger Saunire
zamówił dekorację, która po obu stronach ołtarza głównego przedstawia
Marię i Józefa: każde z nich trzyma na rękachmaleńkiego Jezusa.
« Felietony i eseje (Publikacja: 21-05-2002 Ostatnia zmiana: 27-05-2006)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 356 |
|