|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Nauka » Astronomia » Budujemy własny teleskop
Materiały i stanowisko pracy Autor tekstu: Marcin Klapczyński
Materiały
Materiały można zamawiać osobno, jednak bardziej
ekonomicznym posunięciem jest zakup całego zestawu do szlifowania i polerowania zwierciadła, gdyż wtedy płacimy tylko jeden raz za przesyłkę. Z reguły zestawy takie zawierają:
-
Krążek wykonany ze szkła lub Pyrexu (szkła borokrzemowego) o średnicy
203 mm, z którego będzie wykonane zwierciadło. Pyrex jest bardziej stabilny
termicznie, będzie więc mniej podatny na wpływ chwilowych zmian temperatur.
Krążek powinien mieć grubość około 35 mm. Minimalną grubość dla
zwierciadła określa formuła: R4 / e2 ≤ 1000 (R =
promień zwierciadła, c = grubość, obie wartości mierzone w centymetrach). W
artykule dla uproszczenia element ten nazywam zawsze „zwierciadłem"
-
Krążek ze szkła o średnicy 203 mm, który posłuży nam jako narzędzie
do szlifowania. W artykule element ten nazywany jest „krążkiem".
-
Proszki ścierne niezbędne do szlifowania i polerowania (mogą różnić
się w zależności od dostawcy):
-
węglik krzemu (karborund) — SiC, rozmiar ziaren:
#80 — 0.45 kg, #120 — 0.25 kg, #180 — 0.25 kg,
#220 — 0.25 kg (w przypadku karborundu, im mniejszy numer, tym większe
ziarna),
-
biały tlenek glinu (korund) — Al2O3 -
rozmiar ziaren: #25 — 0.12 kg, #20 — 0.12 kg, #15 -
0.12 kg, #9 — 0.12 kg, #5 — 0.12 kg (w przypadku korundu, im
mniejszy numer, tym mniejsze ziarna),
-
różowy tlenek ceru — CeO2 — 0.12 kg — jak najdrobniejsza odmiana.
-
Średniej twardości lub twardy lepik burgundzki, lub ewentualnie czysty
lepik budowlany — 0.45 kg.
-
Kamień dentystyczny — 2 kg.
Ponadto potrzebne będą:
-
szczelinomierz
-
metalowa linijka
-
delikatna osełka lub końcówka szlifierska montowana w wiertarce
elektrycznej
-
wysoki taboret (patrz niżej na opis stanowiska pracy)
-
miska z wodą, w której zmieści się zwierciadło
-
butelka z wodą, lub spryskiwacz do roślin
-
gąbki, szmatki, ręczniki papierowe, chusteczki dezynfekujące nasączone
alkoholem
-
plastikowa łyżeczka
-
permanentny cienkopis (typu Sharpie)
-
taśma malarska, taśma Duct Tape
-
folia aluminiowa, folia plastikowa
-
aluminiowa puszka po kawie lub stary garnek
-
żyletki
-
tani wskaźnik laserowy, najlepiej od razu z diodą LED.
Stanowisko pracy
Miejsce pracy powinno być czyste -
ostatnią rzeczą jaką chcemy zobaczyć po kilkunastu godzinach pracy to
zadrapanie na zwierciadle z powodu drobin piachu, które dostały się na
powierzchnię zwierciadła. Należy zadbać również o dobre oświetlenie, dostęp
do wody, jak i możliwość łatwego posprzątania
po sobie.
Stanowisko pracy powinno być przede wszystkim stabilne. Podczas początkowego
szlifowania, naciskamy na krążek praktycznie całym ciężarem ciała.
Najlepiej jest również mieć możliwość swobodnego chodzenia wokół
stanowiska pracy, jeśli jednak nie masz takiej możliwości, praca zostanie
trochę zmodyfikowana. Podstawę pracy można wykonać z beczki wypełnionej
piaskiem, wokół której będzie można łatwo chodzić. Ewentualnie można
wykonać obrotową podstawę drewnianą umieszczaną na stole. Ja użyłem
wysokiego taboretu przytwierdzonego do pudła na narzędzia, obciążonego
dodatkowo kamieniami. Wysokość stanowiska pracy powinno dobrać się tak, aby
szlifowanie było komfortowe — zwykle nieco poniżej pasa. Należy być ostrożnym — twarde powierzchnie, ostre krawędzie to wrogowie zwierciadła. Zbicie lub pęknięcie
krążka to również wielki kłopot.
Rycina 10. Przykładowe stanowisko pracy. Raz otwarty
proszek trzymamy z dala od proszków drobniejszych.
Oprócz beczki i powyższego przykładu można np. użyć wiadra i wlać
do niego cement, wkładając w środek słup na którym umieszczona jest
podstawa. Niektórzy wolą używać obrotowej podstawy przymocowanej do stołu,
zamiast chodzić wokół stanowiska pracy. Podstawę pokrywamy grubą ceratą, kładziemy
na niej krążek i zaznaczamy jego obrys. Wokół obrysu należy następnie
przybić cztery drewniane zastawki rozmieszczone co 90 stopni, tak jak na zdjęciu
poniżej. Bardzo ważnym jest też wyłożenie czegoś miękkiego pod zwierciadłem,
np. grubej tkaniny, aby amortyzować je podczas szlifowania. Zapobiega to ryzyku
wystąpienia astygmatyzmu, poważnej wady figury zwierciadła. Nie jest to
konieczne w pierwszych fazach szlifowania, kiedy to krążek, nie zaś zwierciadło,
znajduje się pod spodem. Zarówno krążek jak i zwierciadło potrzebują
trochę luzu pomiędzy zastawkami, tak aby można było je swobodnie wyciągać.
Rycina 11. W późniejszych fazach szlifowania, kiedy
zwierciadło będzie znajdowało się na dole, należy je zamortyzować, np.
pianką lub tkaniną. Na zdjęciu widoczny jest krążek.
<<< Co można zobaczyć przez przez teleskop
||| Szlifowanie zwierciadła >>>
« Budujemy własny teleskop (Publikacja: 12-06-2006 Ostatnia zmiana: 29-06-2006)
Marcin KlapczyńskiUkończył biologię molekularną na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pracował jako Research Specialist in Health Science w Department of Anatomy and Cell Biology na University of Illinois w Chicago. Obecnie pracuje jako Associate Cell Biologist / Histologist w Abbott Laboratories (Illinois). Specjalizuje się w ekspresji białek 'od zera', hodowlach linii komórkowych, symulacji in vitro procesów zachodzących w komórkach. Jego pasją jest teoria ewolucji, w szczególności ewolucja systemów biochemicznych i pochodzenie życia we Wszechświecie. Liczba tekstów na portalu: 22 Pokaż inne teksty autora Liczba tłumaczeń: 1 Pokaż tłumaczenia autora Najnowszy tekst autora: Wykonanie statywu Dobsona, złożenie i kolimacja teleskopu | Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 4840 |
|