Według Ne 3/1 Nehemiasz przybył do Jerozolimy, w której arcykapłanem był Eliaszib.

Nehemiasz spotyka w Judzie namiestnika perskiego w Samarii, Sanballata Choronitę (Ne 2/10). Według Flawiusza (DDI 11/312,325) ten Sanballat zmarł w wieku już zaawansowanym, w krótkim czasie po rozmowach z Aleksandrem Wielkim w sprawie budowanej świątyni na górze Garizzim. Można zatem przypuszczać, że Sanballat zmarł około roku 332 p.n.e. w wieku około 90 lat. To pozwala sądzić, że mając około 32 lat, czyli około roku 390 p.n.e., mógł objąć urząd w Samarii. W roku 445 p.n.e. Nehemiasz nie miałby możliwości spotkania Sanballata. Gdyby Nehemiasz przybył do Jerozolimy w roku 445 p.n.e. i powtórnie w roku 421 p.n.e. (Ne 13/7), nie mógłby wygonić Manassesa za poślubienie córki Sanballata (Ne 13/28), ponieważ Manasses urodził się w roku 410 p.n.e. jako syn arcykapłana Jochanana.

W tej sytuacji przybycie Nehemiasza do Judy w roku 445 p.n.e. jest wykluczone.

W przypisie 73 do Flawiusza DDI 11/159 Jan Radożycki twierdzi, jakoby Nehemiasz przybył do Jerozolimy w roku 445 p.n.e. Rzekomo taki pogląd potwierdzają teksty z Elefantyny z roku 408 p.n.e. Tylko że wtedy znów wiele biblijnych informacji zostaje zakwestionowanych. I o tym Jan Radożycki już się nie wypowiada.

Według Ne 6/15 Judejczycy odbudowali mury Jerozolimy w ciągu 52 dni. Jednak według Flawiusza (DDI 11/179) odbudowa murów trwała 2 lata i 4 miesiące. Biorąc pod uwagę w jakim zagrożeniu (Ne 4/1-23) Judejczycy pracowali, rację należy przyznać Flawiuszowi. Wystarczy uświadomić sobie, że ówczesny mur Jerozolimy miał około 5 km długości. Przy 45 dniach (7dni to sabaty) Judejczycy musieliby naprawiać około 110 metrów muru w ciągu każdego dnia, nie licząc naprawy bram. Było to niewykonalne. Czas podany przez Flawiusza pozwalał na naprawę ośmiu metrów muru dziennie i pozostawało jeszcze 170 dni na naprawianie bram.

Po odbudowaniu murów Nehemiasz postanowił uzupełnić spisy rodowodowe.

W trakcie czynności z tym związanych znalazł zapisy dotyczące repatriantów przyprowadzonych przez Zorobabela. Nehemiasz nie znalazł jednak listy repatriantów, którzy przybyli z Ezdraszem. A była to przecież grupa licząca 1555 mężczyzn o określonych rodowodach. Stąd oczywisty wniosek, że Ezdrasz przybył do Jerozolimy po Nehemiaszu, w siódmym roku panowania Artakserksesa III (Ezd 8/1-20).

Flawiusz w DDI 11/158 twierdzi, że Ezdrasz po wypełnieniu swojej misji w Jerozolimie zmarł tuż przed objęciem urzędu arcykapłana przez Eliasziba, czyli około roku 468 p.n.e. Ale Flawiusz sam sobie przeczy, ponieważ w DDI 11/147 podaje informację o Joannesie (Jochananie synu Eliasziba), którego w tym czasie jeszcze nie było na świecie.

Według Flawiusza (DDI 11/135 i 11/168) Ezdrasz i Nehemiasz zostali wysłani do Jerozolimy przez tego samego króla Kserksesa. Jest to zupełnie niezrozumiałe.

Dlaczego Kserkses po wysłaniu w siódmym roku swego panowania Ezdrasza, pełnomocnika z najwyższymi uprawnieniami (Ezd 7/26), miałby po upływie trzynastu lat wysyłać Nehemiasza z uprawnieniami dużo mniejszymi (Ne 2/7-10)? Według Ezd 7/1 i 8/1 Ezdrasza wysłał Artakserkses, choć też nie wiadomo który.

Poniższa chronologia zdarzeń oparta o informacje biblijne i pozabiblijne pozwala umieścić czas misji Nehemiasza i Ezdrasza:

Warto wiedzieć, że pierwotny tekst hebrajski zawierał połączoną treść dzisiejszych ksiąg Ezdrasza oraz Nehemiasza i nazywany był zwojem Ezdrasza. Taki układ zachował się do dzisiaj w Septuagincie. Dopiero później żydowscy redaktorzy dokonali podziału księgi, zmieniając przy tym porządek chronologiczny niektórych wersetów. Przykładowo rozdziały 8 i 9 z Księgi Nehemiasza powinny należeć do Księgi Ezdrasza.

Efektem tego błędnego podziału jest w czasach współczesnych błędna ocena okresów działalności Ezdrasza i Nehemiasza. Istnieje oficjalny pogląd, że obaj działali w Jerozolimie razem.

Nehemiasz i Ezdrasz nie mogli być sobie współcześni. Częściowo uzasadniłem to już wcześniej. W rozdziale dziesiątym Księgi Nehemiasza dowiadujemy się o bardzo ważnej umowie spisanej z inicjatywy Nehemiasza. Tę umowę musiały podpisać wszystkie najważniejsze osoby ze społeczności judejskiej. Ale Ezdrasza tu nie było.

Wiadomo, że Ezdrasz po przybyciu z Babilonu do Jerozolimy, pozostał tu do końca życia. Gdyby przybył przed Nehemiaszem i jeszcze był przy życiu, musiałby podpisać wspomnianą wyżej umowę.

Musiałby też zostawić listę repatriantów przyprowadzonych z Babilonu do Judy. Było to istotne dla sprawy rodowodów. Jednak Nehemiasz nie znalazł takiej listy. Znalazł tylko listę osób przyprowadzonych wcześniej przez Zorobabela.

W Ne 11/11-19 wymienione zostały ważniejsze osoby z rodu Lewiego, które po powrocie zamieszkały w Jerozolimie. Wszystkich Lewitów było 284. Ezdrasz, jeden z najważniejszych uczonych potomków Aarona nie został tu wymieniony. Co prawda w Księdze Nehemiasza pojawia się imię Ezdrasz (poza wspomnianym już rozdziałem ósmym) w Ne 12/1, 33 i 36. Był to jednak kapłan Ezdrasz, który przybył w grupie Zorobabela. Był pisarzem, ale nie był uczonym tej klasy, co późniejszy Ezdrasz, przyrównywany potem przez rabinów do Mojżesza.

W rozdziale ósmym Księgi Nehemiasza, który prawidłowo powinien być w Księdze Ezdrasza, występuje Ezdrasz w towarzystwie namiestnika Nehemiasza i wysokiej rangi kapłanów, umiejących objaśniać Prawo (Zakon). Żaden z tych ważnych kapłanów nie pojawia się jednak wśród ważnych kapłanów podpisujących umowę z Ne 10/1-14. Natomiast Nehemiasz nie był wysyłany do Jerozolimy jako namiestnik. Namiestnikami króla perskiego w Samarii i w Judzie byli Sanballat i Bagoses. Nigdzie nie ma informacji o cofnięciu im ich pełnomocnictw. Nehemiasz jechał do Jerozolimy z małym zakresem uprawnień w czasie tylko dwunastu lat. Listy od króla przekazał prawowitym namiestnikom (Ne 1/9-10). Nehemiasz był tytułowany Tirszatą. Był to perski tytuł honorowy typu „szanowny" lub „wielebny". Tak więc Nehemiasz z Ne 8/9 wcale nie musiał być tym samym Nehemiaszem z Ne 1/1 i 10/2. W dużym stopniu za taką sytuację odpowiedzialny jest sam Nehemiasz, lubiący się przechwalać i przypisywać sobie rolę większą niż miał. Przykład tego mamy w Ne 5/14-19.

W Księdze Nehemiasza nie spotykamy opinii o świątyni odbudowywanej przez Zorobabela i jego następców. Jednakże Flawiusz w DDI 11/166 przytacza wypowiedź Nehemiasza do króla perskiego przed podróżą do Jerozolimy:

„Uczyń mi więc łaskę, abym mógł tam pójść, podźwignąć mur i dokończyć budowy świątyni".

Widocznie doniesiono Nehemiaszowi, w jakim stanie jest świątynia w roku 384 p.n.e., rzekomo skończona i poświęcona w roku 419 p.n.e., albo w 516 p.n.e. — jak chcą współcześni egzegeci.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Gdzie było Ur chaldejskie? Księga Hioba – Księga Bluźniercy

Zobacz komentarze (6)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word