3.2. RUCH NA RZECZ MONARCHII KONSTYTUCYJNEJ (CONSTITUTIONAL MONARCHY MOVEMENT, CMM), składa się z krewnych i zwolenników byłego króla. Irak był monarchią konstytucyjną w latach 1921-1958 i CMM oficjalnie ma na celu jej przywrócenie oraz zjednoczenie różnych grup etnicznych i religijnych w kraju. W 1921 r. książę Faisal wygrał wybory przeprowadzone pod nadzorem Wielkiej Brytanii i został przywódcą nowego kraju, nazwanego Irakiem. W 1932 r. państwo ogłosiło niepodległość. Irak był monarchią konstytucyjną do 1958 r., kiedy król Faisal II zginął w zamachu.

Liderem CMM jest Sharif Ali bin al-Hussein, kuzyn ostatniego króla Iraku. Organizacja liczy niewielu członków, ale jej wpływy mogą wzrosnąć przez sprzymierzenie się z INC i innymi grupami opozycyjnymi.

3.3. WYSOKA RADA REWOLUCJI ISLAMSKIEJ W IRAKU (SUPREME COUNCIL THE ISLAMIC REVOLUTION IN IRAQ, SCIRI, Al-Majlis al-Al’a lil-Thawra al-Islamiyya fi al-'Iraq), założona została w 1982 r. w Iranie, na znak protestu przeciw wojnie irańsko-irackiej. W 1988 r. zmieniły się cele grupy: obalić reżim Saddama. Korzenie organizacji jednak mają wydźwięk religijny, skierowane są na poprawę losu szyickiej większości w Iraku — grupa ma największe wpływy na południu. Saddam, głowa sunnickiego rządu, wywiadu i wojska, często tłumi aspiracje szyickie, zwłaszcza w południowym Iraku. SCIRI w Iraku była przeciwna wojnie w 1991, uważała, że najazd na Kuwejt był pretekstem dla agresji przeciw irackiej ludności
i nawoływała Irakijczyków do oporu przed obcą agresją.

Podłoże: SCIRI w Iraku była główną siłą szyickiej opozycji wobec Saddama Husajna, komórkami działającymi potajemnie w południowym Iraku. SCIRI w Iraku popierała zewnętrzną interwencję wojskową przeciwko rządom Saddama Husajna.

Finansowana: przez Iran.

Stan osobowy: ok. 8 000 członków.

3.4. RUCH WOLNYCH OFICERÓW IRACKICH (IRAQI FREE OFFICERS MOVEMENT, IFOM), grupa powstała w 1996 r. — rok po dezercji generała brygady Najiba al-Salihiego, który jest przywódcą organizacji. Powiązania generała ze zbrojnymi siłami irackimi i znajomość wojskowości czynią Ruch potencjalnie jedną z najmocniejszych grup opozycyjnych. Al-Salihi, który przebywa na emigracji, jest zwolennikiem ataku na Irak z trzech stron: Jordanii, kurdyjskiego Iraku i Kuwejtu — bez amerykańskiej pomocy. Twierdził, że może zebrać do 30 tys. żołnierzy, by obalić Saddama.

3.5. IRACKIE POROZUMIENIE NARODOWE (IRAQI NATIONAL ACCORD, INA), zostało założone w 1976 r., współpracuje blisko ze Stanami Zjednoczonymi. Dawniej posiadało siedzibę w Jordanii, teraz — w Londynie, podobnie jak wiele innych dysydenckich grup. Na czele INA stoi Ayad Allawi, który latem ub. roku reprezentował organizację na spotkaniach opozycji irackiej z przedstawicielami administracji Busha. INA liczy kilkuset członków. Są to byli oficerowie armii i wywiadu, którzy twierdzą, że mają koneksje
z najważniejszymi osobistościami w Iraku.

3.6. IRACKA PARTIA KOMUNISTYCZNA (IRAQI COMMUNIST PARTY, ICP Al-Hizb al-Shuyu’i al-Iraqi) — założona została w 1934 r. przywódca Aziz Muhammad Sekretarz Centralnego Komitetu - Hamid Majid Mousa.

Orientacja: National Secular Opposition Group.

Podłoże: Chce organizować rewolucję proletariatu w Iraku. Popierana przeważnie przez szyickie i kurdyjskie wspólnoty.

Historia: Zyskała popularność w 1948 (w czasie niepokoju), kiedy organizowała strajki dla podwyższenia zarobków, przy stacji pomp ropy naftowej Haditha Petroleum, które miało znaczące miejsce w marszu na Bagdad. W odpowiedzi na rządy, liderzy ICP zostali straceni: pierwszy Sekretarz i członkowie politbiura były powieszeni publicznie w 1949 i stali się symbolami dla przyszłych działaczy.

Obejmuje iracki Kurdystan oraz ma też siedzibę w Londynie.

3.7. HIZB AD-DAWA AL-ISLAMIJJA założona została w 1957 r. jako Dżama’at al-Ulama fi an-Nadżaf al-Aszraf ['zgromadzenie alimów w An-Nadżafie] przez uczonych i działaczy szyickich skupionych wokół Muhammada Bakira al-Sadra, najbardziej chyba znanego szyickiego mudżtahida z Iraku. Zmiana nazwy nastąpiła w 1968 r. Al-Sadr był jednak nie tyle organizatorem, co inspiratorem i duchowym przywódcą partii, włączając się bezpośrednio w jej działalność dopiero w kilka miesięcy po powstaniu organizacji. Wśród organizatorów byli także Talib ar-Rifa’i oraz Muhammad Bakir i Mahdi al-Hakim. Pierwotnie al-Sadr nazywał swoje ugrupowanie wykorzystując werset 5, 56 Koranu „Hizb Allah" czyli „Partia Boga". Ugrupowanie to od początku miało charakter opozycyjny w stosunku do republikańskich władz Iraku, co nasiliło się po dojściu do władzy partii BAAS. Jednak początkowo władze akceptowały swoistą autonomię szyickich centrów w an-Nadżafie i Karbali. Z czasem partia umocniła się także w stolicy, przede wszystkim na Uniwersytecie Bagdadzkim; przyłączali się do niej nawet nieliczni sunnici. W latach 60. partia rozszerzyła swoje wpływy także poza Irak, np. w Libanie. 31 marca 1980 r. iracka Rada Dowództwa Rewolucji wydała dekret nr 461, zgodnie z którym wszyscy członkowie i sympatycy partii podlegają karze śmierci. Na mocy tego dekretu zginęło lub zostało aresztowanych tysiące działaczy i zwolenników HDI. Początkowo partia miała charakter elitarny — jej członkami byli głównie ludzie związani z wyższymi uczelniami religijnymi — z czasem jednak udało jej się dotrzeć do wszystkich grup społecznych. Karta Partii zakłada stosowanie wyłącznie pokojowych metod w celu wprowadzenia zasadniczych zmian i obalenia istniejącej w Iraku władzy. Owe zmiany to doprowadzenie do powstania w Iraku demokratycznej władzy
i państwa prawa. Warto przy tym dodać, że w pismach programowych podkreśla się wrogość zarówno wobec ideologii komunistycznych, jak i kapitalistycznych. Partia nawołuje do nawiązania pokojowych stosunków ze wszystkimi krajami graniczącymi z Irakiem, przeciwna jest także wszelkim formom terroryzmu. Wobec działań ze strony kół rządzących władze partii musiały podjąć wszelkie środki mające na celu ochronę swoich członków przed prześladowaniami. Walka to nie jedyny cel HDI. Bardzo istotne znaczenie ma również muzułmańska działalność edukacyjna, co legło zresztą u podstaw organizacji. Mudżtahidowie stwierdzili bowiem, że religia w Iraku, a szczególnie szyizm — upada. Sama partia widzi się jako ruch polityczny, szkoła intelektualna i kierunek kulturowo-cywilizacyjny. W nakreśleniu linii ideowej Partii największą rolę odgrywał jej lider, ajatollah al-Sadr (1935-1980) oraz Muhammad Sadiq al-Sadr (1943-1999) — obaj zostali zamordowani przez baasistowskie służby bezpieczeństwa. Obecnie partia ma największe wpływy na południu Iraku, a jej kwatera główna mieści się w Al-Basrze. Swoje cele partia upowszechnia przez liczne publikacje, między innymi swoje organy prasowe — „Ad-Dawa al-Islamijja" ['propaganda muzułmańska'], „Saut ad-Dawa al-Islamijja" ['głos propagandy muzułmańskiej'], wydawany w Londynie „Saut al-Irak" ['głos Iraku'] oraz „Al-Dżihad" ukazujący się w Teheranie. Pod koniec lat 80-tych było to największe szyickie ugrupowanie w Iraku.

3.8. DEMOKRATYCZNA PARTIA KURDYSTANU (KURDISTAN DEMOCRATIC PARTY, KDP), powstała w 1946 r., a w 1992 połączyła się z Irackim Kongresem Narodowym. Obecnie posiada stosunkowo dużą autonomię w północno-zachodnim Iraku, gdzie istniała strefa zakazu lotów. Sześć lat temu partia połączyła siły z Saddamem, by zniszczyć konkurencyjną Patriotyczną Unię Kurdystanu (PUK). Bagdad wówczas spojrzał na grupę bardziej przyjaznym wzrokiem. Jednakże w ciągu ostatnich miesięcy KDP naprawiła stosunki z PUK i obie partie mają przedstawicieli w Zgromadzeniu Narodowym Kurdystanu, zebranym na początku października ub. roku. Razem mówią o potrzebie obalenia Husajna. KDP wspomagana jest przez Iran i Turcję

Przywódca KDP to Massoud Barzani. Posiadając 15 tys. „żołnierzy" w służbie czynnej i prawdopodobnie 25 tys. w oddziałach milicji, KDP uznawana jest za silniejszą militarnie organizację niż PUK. Uzbrojenie wojsk KDP to broń strzelecka, lekka artyleria produkcji irańskiej, wyrzutnie rakiet, moździerze i postradzieckie rakiety przeciwlotnicze typ SAM-7s.

Podłoże: KDP, dąży do powstania niezależnego regionu dla Kurdów w Północnym Iraku .

Finansowana: Częściowo przez Iran i Turcję.

Historia: KDP jest jedną z dwóch głównych Kurdyjskich partii, założona w 1946, z wojskową obecnością w Północnym Iraku. KDP była sprzymierzona z Iranem od początku wojny 1980-88. Wchłonęła trzy mniejsze partie kurdyjskie w sierpniu 1993 (Kurdistan Popular Democratic Party, the Kurdistan Socialist Party of Iraq, and the Popular Alliance of Socialist Kurdistan). W 1996 r. współpracowała z iracką armią w próbie zniszczenia rywala, Patriotic Union of Kurdistan, ale obie grupy nie są w zbrojonym konflikcie w obecnym czasie. W latach 90-tych zwalczała Workers Party of Kurdistan, w przymierzu z tureckimi siłami zbrojnymi.

3.9. PATRIOTYCZNA UNIA KURDYSTANU (PATRIOTIC UNION OF KURDISTAN, PUK), zorganizowana w 1975 r. Po wojnie w Zatoce partia ta przyłączyła się do Irackiego Kongresu Narodowego. Organizacji udało się przetrwać, mimo że Bagdad wykorzystał KDP, by wspólnie zdławić powstanie zorganizowane przez PUK. Partia brała czynny udział w działalności opozycyjnej wobec Saddama Husajna, współpracując z rządami Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Obecnie jest znaczącą siłą w północno-wschodnim Iraku, gdzie posiada ograniczoną (ale znaczącą) autonomię. Stosunki z KDP uległy znacznej poprawie.

Na czele Patriotycznej Unii Kurdystanu stoi Jalal Talabani, który w sierpniu 2002 roku zapewnił w telewizji CNN: — Ciepło powitamy armię amerykańską w irackim Kurdystanie. Zapewniał, że Kurdowie wystawią 100 tys. żołnierzy, jeśli zajdzie potrzeba. PUK liczy 15 tys. członków i bojowników. Oddziały PUK posiadają na wyposażeniu czołgi typu T55/54, moździerze o kalibrze 60 mm, 82 mm, 120 mm, a także działa bezodrzutowe oraz armatki i rakiety przeciwlotnicze.

Orientacja: Etniczna Grupa Opozycji Kurdyjskiej.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: O kłamstwach USA i o TVN Kilka nowoczesnych sposobów przegrywania wojny

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word