Podstawowym problemem jest poprawa stanu administrowania sądami, nadzoru sędziowskiego nad prowadzonymi sprawami oraz właściwego informowania komponentów tego systemu w terenie (zarówno irackiego: sędziów, policję i adwokaturę, jak i koalicyjnego — doradców prawnych w GST, kontrolujących system sądownictwa w imieniu gubernatorów wojskowych) o kolejnych postanowieniach CPA w kwestiach regulacji prawnych i kierunków przewidywanych zmian.

Analitycy amerykańscy wskazywali m.in. na brak dostępu pracujących w terenie członków GST do Internetu, gdzie publikowane są zarządzenia i postanowienia CPA podpisywane przez P. Bremera, nie wspominając o irackich sędziach. Z tego powodu trwają prace nad uruchamianiem „kawiarenek internetowych" w gmachach municypalnych, które służyłyby jako źródło informacji dla nowej administracji irackiej.

Wnioski

* Należy uwzględnić w koncepcji udziału polskich sił policyjnych w operacji stabilizacyjnej wysyłanie do Iraku głównie trenerów, instruktorów i organizatorów. Odpowiada to długofalowym potrzebom irackiej policji.

* Nacisk należy położyć na pomoc szkoleniową w zakresie organizacji oraz podstaw działania policji (uwzględnić fakt znacznej rotacji poborowych, czyli konieczność oferowania tych samych bloków kursu podstawowego przez cały czas trwania misji lub do czasu wyszkolenia irackich instruktorów- metoda piramidy.

* Opracować w porozumieniu z sojusznikami i polskimi zespołami GST w terenie koncepcję wdrożenia całego zestawu szkoleń pomocnych w pierwszej fazie organizacyjnej.

* Przygotować ofertę szkoleń kryminalistycznych o różnym stopniu zaawansowania do przeprowadzenia w Iraku i/lub na terenie Polski (np. w przypadku niemożności przemieszczenia urządzeń lub laboratoriów).

* Uzupełnić ofertę polskiej pomocy medycznej o komponent z zakresu medycyny sądowej i patologii.

* W związku z dynamicznie zmieniającą się sytuacją na miejscu, pozostawić rezerwę organizacyjno-finansową na zaspokajanie pojawiających się nowych potrzeb. Od zespołów CIMIC i GST w terenie żądać okresowych uzupełnień ocen sytuacji w zakresie objętym planowaniem.

* Kierować do struktur CPA żądania uwzględnienia zakupów sprzętu dla policji u polskich dostawców (nie tylko przez udział w przetargach). Przygotować zawczasu ofertę handlową na różnego rodzaju sprzęt specjalistyczny o dużej konkurencyjności cenowej (zwłaszcza wobec sprzętu amerykańskiego i brytyjskiego).

* W zakresie działań pododdziałów zwartych przygotować grupę szkoleniowo-pokazową i pobyt jej w Iraku połączyć z ofertą szkolenia w momencie pojawienia się potrzeby w tym zakresie (priorytety!!!).

* Skierować do struktur CPA szczebla centralnego i regionalnego (także do regionów gdzie nie jesteśmy obecni) dobrze przygotowanych językowo (angielski) przedstawicieli policji z zadaniem identyfikowania możliwości zaistnienia na rynku irackim.

6.3. Organizacja straży pożarnej

6.3.1. Uwagi ogólne

W poszczególnych głównych miastach strefy stwierdzono różny stopień dekompozycji straży pożarnej. W odróżnieniu od policji, strażacy pozostali w rejonach zamieszkania i zgłosili się do pracy po ustaniu działań wojennych. Remizy w czasie konfliktu z reguły padały ofiarą złodziei i związanej z tym dewastacji. Nie można wykluczyć, że uczestniczyli w tym procederze sami strażacy i ich rodziny. Wozy bojowe także doznały uszczerbku. Pozostały po reżimie sprzęt nie jest standaryzowany i różni się znacznie, zależnie od lokalizacji (od nowoczesnych wozów Renault z 2002 roku przez japońskie wozy Heno z 1980, aż po zestaw wiader gaśniczych w niewielkich wioskach). Straż nie ma jednolitych mundurów. W czasach reżimu posiadała także na wyposażeniu karabinki AK-47. W gestii straży były akcje ratunkowe wynikające z katastrof naturalnych (żywiołowych) i spowodowanych przez człowieka.

W danych amerykańskich nie ma informacji na temat przemysłowej straży pożarnej (zwłaszcza zlokalizowanej w rafineriach, składach paliw, obiektach przemysłowych). Według relacji jednego z inspektorów szwajcarskiej firmy „Cotecna", nadzorującej od strony celnej dostawy zamówień do Iraku w ramach programu „ropa za żywność", jeszcze jesienią 2002 do kopalni fosforytów w rejon Akaszat (w pobliżu zbiegu granic z Jordanią i Syrią) docierał przemysłowy sprzęt gaśniczy od jordańskiego dostawcy (prawdopodobnie pośrednika), który ów inspektor kontrolował od strony ilościowej i jakościowej, (relacja z rozmowy z autorem niniejszego opracowania).

Amerykanie przyznają, że stanem straży pożarnej zainteresowali się dopiero niedawno. Temat pozostawał do podjęcia w dalszej kolejności, gdyż priorytet uzyskała odbudowa sił policyjnych. Z tego powodu nie są znane wiarygodne dane odnośnie całości aktywów (ludzie, sprzęt, organizacja). Stwierdzono elementarne braki w wyposażeniu strażnic w sprzęt. Nie ma mebli, osprzętu elektrycznego i wodnego, klimatyzacji, narzędzi, ubrań roboczych i bojowych, środków łączności. Według ocen amerykańskich nie pozostał żaden wojskowy sprzęt gaśniczy, który mógłby być przejęty przez straż cywilną. Wozy bojowe po niezbędnych remontach mogą brać w akcjach gaśniczych.

6.3.2. Podstawowe elementy organizacji i techniki działania

Typowa strażnica składa się z szefa (komendanta), jego zastępcy oraz około dwudziestu (20) strażaków. Dobór personelu obarczony był zawsze pewną dozą nepotyzmu, gdyż sprawy personalne leżały zwykle w gestii komendanta. Funkcje są wysoce specjalizowane: np. w al-Kut kierowca nie spełnia innej roli poza prowadzeniem wozu. W załodze jest jeden strażak, do którego obowiązków należy przyłączenie węży i kierowanie strumieniem wody na ogień. Ma on z reguły dwóch pomocników do podciągania węży gaśniczych. Iraccy strażacy nie byli przygotowywani ani wyposażani do agresywnej taktyki gaszenia ognia od wewnątrz budynków i nie są przygotowani do wymuszonego wejścia do pomieszczeń.

Technika działania straży w przeszłości była pasywna ze względu na istniejącą infrastrukturę (brak powszechnej niezależnej łączności, znikomą sieć hydrantów i ciśnienie wody w sieci wodociągowej, brak ubiorów ognioodpornych i aparatów oddechowych). W rezultacie działania strażaków ograniczały się do prewencyjnego kontrolowania pożaru i ochrony innych budynków.

Wnioski

* Wiedza o szczegółach zapotrzebowania straży pożarnej powinna zostać pogłębiona w kierunku zidentyfikowania możliwości stanięcia do przetargu przy zamówieniu na szczeblu centralnym (CPA) lub dostaw interwencyjnych sprzętu dla straży.

* Przygotować w koncepcji handlowej naszej ew. obecności inwestycyjnej w sektorze paliwowo- energetycznym Iraku, także komponent przemysłowej straży pożarnej.

* Rozważyć dostawę wyposażenia dla wybranej (Karbala lub Hilla) placówki pożarniczej w charakterze daru humanitarnego i objęcie tej placówki „patronatem" ze strony polskich strażaków.

6.4. Organizacja systemu penitencjarnego

6.4.1. Uwagi ogólne

System penitencjarny pozostawiony przez reżim w żadnej mierze nie odpowiada zachodnim standardom. Więzienia były elementem represji, zwłaszcza wobec politycznych oponentów reżimu. Pojęcie prawa osądzonego było iluzoryczne. Więzienia irackie nie zapewniały np. właściwych warunków sanitarnych, czy też pożywienia (żywienie więźnia spadało na rodzinę, która dostarczała jedzenia w czasie widzeń lub pieniądze na jego zakup w sklepikach więziennych), itp. Po ustaniu walk pilnym zadaniem dla sił koalicji było równoczesne odtworzenie niezbędnych komponentów systemu przestrzegania prawa (sądy, policja i więziennictwo).

6.4.2. Sieć więzień w rejonie działania dywizji międzynarodowej

Istniejące więzienia zlokalizowane są z reguły przy regionalnych komisariatach policji. Areszty przy posterunkach podległych komisariatom w terenie zazwyczaj są opróżniane na noc, a zatrzymani przekazywani do więzień regionalnych. Ich pojemność jest niewystarczająca. Podlegają obecnie remontom, umożliwiającym ich funkcjonowanie jako miejsc przetrzymywania aresztowanych i osadzonych do czasu poprawy sytuacji. W al-Hilli po remoncie więzienie umożliwi osadzanie więźniów w warunkach „średniego" poziomu zabezpieczenia (750 osadzonych). W al-Diwaniji więzienie zostanie przystosowane do osadzania najniebezpieczniejszych przestępców („maximum security") z pojemnością 250 miejsc.

6.4.3. Stan pomieszczeń

Obiekty są generalnie zaniedbane i nieprzystosowane do zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego. Zabezpieczenia wejść i okien są niedostateczne. Instalacje hydrauliczne i elektryczne prowadzone po ścianach lub stropach umożliwiają osadzonym pozyskanie niebezpiecznych narzędzi lub broni (do porachunków lub w czasie buntu). W celach, z reguły wieloosobowych, nie ma najczęściej toalet. W obecnym stanie pomieszczeń nie jest możliwe zapewnienie właściwej separacji więźniów (młodocianych, kobiet, chorych psychicznie i zakaźnie, sprawców wykroczeń, zbrodniarzy itd.). Prace remontowe wykonywane są przez kontraktowanie robót u miejscowych wykonawców lub przez pododdziały inżynieryjne U.S. Navy (Sea Bees).

6.4.4. Straż więzienna

Funkcje straży więziennej spełniają policjanci iraccy przydzieleni do tego rodzaju zadania. Brakuje kadry z doświadczeniem. Strażnicy przechodzą instruktaż odnośnie zasad postępowania z więźniami, udzielany im przez amerykańskich żandarmów (Military Police), nadzorujących więzienia. Nadzór ten i bezpośrednia obecność MP w więzieniach trwać będzie w ocenach amerykańskich do czasu, gdy strażnicy iraccy będą nie tylko w stanie kontrolować więźniów, ale także obronić siebie i osądzonych przed akcją z zewnątrz.

6.4.5. Wyposażenie

Permanentne braki to stan obecny w zakresie wyekwipowania straży więziennej. Brakuje środków przymusu bezpośredniego i obezwładniania (gaz, kajdanki, kaftany, blokady, pasy itp). Nie ma wystarczającej liczby mundurów amerykańskiej straży przybrzeżnej, w które wyposażana jest policja. Analitycy postulują wyróżnienie strażników więziennych odrębnym od regularnej policji kolorem mundurów. Amerykanie szukają też rozwiązań w zakresie odróżniania kategorii więźniów poprzez różne barwy w elementach ich odzieży (obecnie osadzeni pozostają we własnych ubraniach). Zapowiadane jest wprowadzenie zunifikowanego systemu identyfikacji więźniów tzw. Biometric Automated Toolset, z wykorzystaniem kodów kreskowych.

Uwaga: w informacjach dot. systemu więziennego uzyskanych od Amerykanów nie ma wzmianki na temat odrębnego więzienia dla sprawców przestępstw wobec sił koalicji. Mówi się jedynie o konieczności ich separowania od reszty więźniów.

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Raport z polskiej strefy 2003: Dostawy i jakość wody, stacje uzdatniania Raport z polskiej strefy 2003: Administracja

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word