|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Kościół i Katolicyzm » Organizacja i władza » Radio Maryja
Komunikacja werbalna w przekazie radiowym Radia Maryja [3] Autor tekstu: Przemysław Szymkowski
Jacy są słuchacze/grupa
docelowa RM? Słuchacze RM
tworzą nieformalny ruch religijny i społeczny o nazwie Rodzina Radia Maryja. W całym kraju przy parafiach za zgodą proboszczów działają Koła Przyjaciół
RM zajmujące się organizowaniem spotkań, pielgrzymek i wszelkich akcji ogłaszanych
na antenie, kolportażem prasy i książek reklamowanych na antenie rozgłośni,
zmawianiem mszy w intencji radia i jego dyrektora, zbieraniem datków na radio
oraz pomocą przy organizacji młodzieżowych kół RM i podwórkowych kółek różańcowych
dla dzieci. Rozgłośnia RM zyskała dużą
popularność i grono wiernych słuchaczy w Polsce i wśród Polonii. Szacuje się,
że ma 2,92% słuchalności (I półrocze 2003 r.), czyli ok. miliona osób, z czego tylko 1% to osoby młode, zaś 70% stanowią osoby powyżej
60 roku życia
(dane z 2002 r.). Toruńska rozgłośnia
ma ok. 2,4% udziału w rynku, co daje jej piątą pozycję w kraju, po
RMF FM (24,5%), Radio Zet (20,9%), Program I PR (15,9%) i Program III PR
(5,4%). [ 19 ] RM udało się
dotrzeć do ludzi, który czuli się osamotnieni, sfrustrowani, pozostawali wcześniej
na marginesie życia społecznego, bali się nowej rzeczywistości, mieli zły
kontakt z otoczeniem ponieważ uważano ich nierzadko za dewotów. Dzięki RM ludzie ci
„odnaleźli się" jako wspólnota, zyskali świadomość, że ludzi podobnie
myślących i żyjących w podobnych warunkach jest więcej. Dowiedzieli się, że to oni mają rację w ocenie rzeczywistości, a tzw. reszta świata pozostaje w błędzie. Przekonano
ich, że mają do wykonania pewną misję polegającą na obronie wiary, kościoła i ojczyzny. [ 20 ] Słuchacze RM prezentują tradycyjny sposób myślenia,
nie odnajdują bliskich sobie wartości w pozostałych mediach, dlatego też
stacje teleewangelistów stają się jedynymi „głosami wolności" w zalewie liberalnej propagandy. RM dzieli polskich obywateli na „patriotów
wiernych Bogu i ojczyźnie" oraz na zdrajców narodu polskiego — „komunoliberałów".
Rozgłośnia formułuje przekonania, myśli i sposoby na życie, które pomagają
„przywrócić Panu Bogu właściwe
mu pierwsze miejsce w naszym życiu społecznym, rodzinnym, osobistym". Według przeprowadzonych badań typowym słuchaczem RM jest kobieta powyżej 55
roku życia, często owdowiała, słabo wykształcona, o niskim dochodzie i statusie społecznym, raczej mieszkająca na wsi, nieinteresująca się życiem
politycznym, publicznym, kulturą, nauką, niebywająca w teatrze i nieczytająca
książek. Zajmuje się sprawami wiary i religii, a poza oglądaniem serialu "Plebania" i teleturnieju "Jaka to
melodia", czyta tanią prasę kobiecą i tygodniki religijne. W jej życiu
wartością podstawową jest rodzina, tradycja i poczucie bezpieczeństwa. [ 21 ] Jest to więc pewna swoista społeczność,
której radio dostarcza nie tylko modlitwy, co jest jednym z jego podstawowych
zadań, ale także informacji i komentarzy. Adresatami treści
RM nie są wcale ludzie dociekliwi, lecz biernie przyjmujący wiedzę i nie
weryfikujący otrzymywanych informacji. Jakie są idee programu RM? Na podstawie Koncesji Nr 003/ P
2001- R z dnia 21.6.2001 r. udzielonej Warszawskiej Prowincji OO.
Redemptorystów, określono program RM: "jako
program o charakterze społeczno-religijnym, przedstawiającym zagadnienia wiary
chrześcijańskiej oraz problemy życia społecznego z punktu widzenia wiary i społecznej nauki Kościoła katolickiego. Tak określony program ma służyć
formowaniu postaw chrześcijańskich. Audycje realizujące społeczno-religijną
specjalizację programu to audycje publicystyczne i edukacyjne o tematyce społecznej, realizowane przez różne formy radiowe, w tym edukacja
obywatelska, oraz audycje religijne (słowne, słowno — muzyczne, muzyczne),
czyli przedstawiające wielostronnie zagadnienia wiary i życia Kościoła;
informacja i publicystyka na temat życia i działalności Kościoła
Powszechnego i lokalnego, modlitwy, katechezy i homilie, transmisje mszy św.,
nabożeństw i uroczystości religijnych, edukacja religijna tj. edukacja w zakresie prawd
wiary i społecznej nauki Kościoła, lektura Pisma świętego, nauczania
papieskiego, pism Ojców Kościoła i innych tekstów Kościoła, audycje
literackie prezentujące teksty poświęcone wierze (poezja i proza religijna),
audycje o tematyce religijnej adresowane do dzieci, muzyka sakralna, pieśni i współczesne piosenki religijne i inne". [ 22 ] Według raportu
KRRiTV cechy charakterystyczne audycji publicystycznych RM o tematyce społeczno-politycznej to: - "szczególny sposób traktowania, wyróżniający
się okazywaną sympatią i zainteresowaniem, chociażby poprzez częstą obecność na antenie środowisk
wyrażających swoje niezadowolenie wobec decyzji władz (rolnicy, hutnicy,
służba zdrowia, kolejarze), wynikający co prawda ze szczególnego przesłania
Kościoła — opiekuna ubogich i krzywdzonych, ale podporządkowany
aktualnemu i naczelnemu przesłaniu społeczno-politycznemu stacji, którym
jest sprzeciw wobec wejścia Polski do Unii.
- częsta obecność i prezentacja poglądów i ocen środowisk opozycji parlamentarnej; może to prowadzić do
nieobiektywnej, jednostronnej, a nawet fałszywej oceny sytuacji w kraju .
- stała obecność na antenie polityków Ligi
Polskich Rodzin i Ruchu Katolicko-Narodowego związanych z Radiem Maryja;
jest ona wynikiem sympatii politycznych ojca Rydzyka, które mają charakter
bardziej personalny niż partyjny (A. Macierewicz, B. Pęk, M. Grabowski, U.
Krupa, J. Szafraniec, A. Biela )". [ 23 ]
Program
stacji
cechuje się bardzo silnym konserwatyzmem,
propaguje ustrój gospodarczy państwa opiekuńczego z naciskiem na narodowy
charakter polityki gospodarczej. W kwestii obyczajów nawiązuje do ludowych
elementów polskiej religijności. Radiostacja wojowniczo atakuje model
liberalnego państwa demokratycznego. RM uprawia kult
Matki pod postacią Maryi, nie rozgraniczając go zbyt dokładnie od kultu
katolickiego, to też przyciągnęło tak wielkie grono głównie starszych
wiekiem słuchaczek. Radio to, według krytyków, przyciągnęło także środowiska
narodowe (endecja) poprzez kult Marii Królowej Polski. Pojawiające się
zarzuty, że RM popadało w lefebryzm i idolatrię, a niektórzy uważają, że dokonała się swego rodzaju schizma w Kościele
Polskim, formułująca „Kościół toruńskokatolicki", różniący się od
Kościoła rzymskokatolickiego. [ 24 ]
Ojciec Tadeusz Rydzyk jest przez część
polskich biskupów oskarżany o „dzielenie Kościoła" (ostatnio zarzut taki
sformułował prymas Józef Glemp [ 25 ]) i o „szerzenie nienawiści" oraz postaw niezgodnych z nauczaniem Kościoła
(co zarzucali mu abp. Józef Życiński czy abp. Tadeusz Gocłowski).
[ 26 ]
RM wzbudza liczne kontrowersje i sprzeciwy środowisk zarzucających mu
ksenofobię i antysemityzm oraz czynne pobudzanie do nienawiści na tle narodowościowym
przez audycje zawierające treści dyskryminujące ze względu na płeć,
orientację seksualną, rasę, narodowość, wyznanie czy poglądy polityczne. Ponadto RM stało
się radiostacją upolitycznioną i mocno zaangażowaną podczas kampanii
wyborczej i prezydenckiej w roku 2005. Spowodowało to liczne protesty wobec których
ks. prof. Janusz Nagórny
ustosunkowuje się na łamach „Naszego Dziennika" w następujący
sposób: „Jest
mi smutno, że teraz, kiedy po tylu latach po raz pierwszy mamy szansę powoli
(ileż tu trzeba cierpliwości i wytrwałości) zmienić Polskę, dokonuje się
bezprzykładny atak na tych wszystkich, którzy proponują realny program tych
zmian. Kiedy Radio
Maryja opowiedziało się po stronie tego programu moralnego odrodzenia Polski, kiedy chce tylko wesprzeć
działania polityczne, a nie w nich wprost uczestniczyć (zmiana prawa, przywrócenie
sprawiedliwości, naprawa gospodarki, umocnienienie fundamentów niepodległego
państwa), przede wszystkim przez dalsze wzmacnianie aktywności obywateli i przez wskazywanie na moralny fundament ładu społecznego, chce się tak osłabić
tę inicjatywę, by kolejny raz pogrzebać szansę naprawy Polski" [ 27 ]. Nadzieje
programowe RM pokłada w Prawie i Sprawiedliwości oraz w Prezydencie Lechu
Kaczyńskim, wzbudzając oburzenie niektórych środowisk i falę krytyki w stosunku do radiostacji, która odpiera ataki argumentami walki politycznej,
obroną demokracji i wolności słowa. Takie działania są niezgodne ze
stanowiskiem Kościoła [ 28 ], który w żaden sposób
nie powinien utożsamiać się z partią polityczną, ani łączyć się z żadnym
systemem politycznym. Pomijając
liczne i burzliwe dygresje dotyczące działalności i powiązań tego silnego ośrodka
ewangelizacyjnego z aktualnym rządem chciałbym przypomnieć, że wedle
przekonań panujących wewnątrz samej rozgłośni pojawiające się w jej przesłaniu
wątki społeczne czy polityczne (pojmowane jako budowanie wspólnoty i służba
dobru wspólnemu) służą wyłącznie kształtowaniu dojrzałości i podmiotowości
społeczeństwa, by mogło samodzielnie stanąć przeciw wszelkim zniewoleniom
inspirowanym przez aktualną opozycję polityczną.
1 2 3 4 5 Dalej..
Przypisy: [ 20 ] K. Pokorna-Ignatowicz, Antyunijne imperium ojca Rydzyka. Od
Radia Maryja do Telewizji Trwam, [w:] Studia medioznawcze, 2003 nr 5
(15), s. 195. [ 21 ] Patrz: Gazeta.pl,
cyt. za K. Pokorna-Ignatowicz, Antyunijne imperium..., s. 196. « Radio Maryja (Publikacja: 06-06-2006 )
Przemysław SzymkowskiUkończył pedagogikę, specjalizacja: edukacja filozoficzno–społeczna, oraz studia podyplomowe z psychologii zachowań społecznych na Uniwersytecie Śląskim. W obrębie jego zainteresowań leży filozofia, psychologia, ekologia, estetyka i gastronomia. Uwielbia oglądać filmy i spędzać czas wolny tam, gdzie jest woda i wiatr (m.in. wędkarstwo). Z zawodu jest realizatorem ról społecznych. Obecnie urzędnik. Mieszka w Tychach. | Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 4818 |
|