Każda ludzka aktywność jest wynikiem uczuć motywacji, które są organicznie związane z uczuciami oceny zdarzeń, zjawisk, procesów i systemów dostrzeganych i doświadczanych przez ludzi zarówno w sposób bezpośredni, jak i pośredni. W związku z tym procesy oceny i/lub mierzenia są wyjątkowo ważnymi elementami w funkcjonowaniu ludzi i społeczeństw. Najczęściej używaną oceną jest względna ocena pozytywno-negatywna, która wyróżnia dwie przeciwstawne oceny: dobrze i źle albo tak i nie. Tradycyjnie ocena 'dobrze-źle' jest znana jako idea oceny moralności.

Na przestrzeni wielu stuleci funkcjonowania społeczeństw łatwo zauważamy, że systemy moralności, etyk i powinności ciągle się zmieniają, i zmiany te odpowiednio odzwierciedlają zmiany zachodzące w społeczeństwach i ich otoczeniach. W wyniku tego wytworzyła się popularna opinia, że zasady moralne są względne. Lecz również istnieje silna przeciwstawna opinia, że zasady moralności są absolutne, ponieważ są one objawione przez Boga.

W tej pracy, chcemy zaprezentować krótką analizę ogólnego zagadnienia moralności w oparciu o właściwości struktury zdania warunkowego, którą traktujemy jako syntetyczny i holistyczny model wszystkich zjawisk. Struktura ta spełnia szczególną rolę we wszystkich rodzajach modelowania, a szczególnie w modelowaniu procesów społecznych, ponieważ ukształtowała się ona w sposób naturalny na bazie funkcjonowania społeczeństw oraz jest syntezą doświadczeń całej ludzkości. Dzięki tym doświadczeniom i odpowiednim do nich zmianom osiągnęła współczesną optymalną formę.

Poprzez logiczną analizę struktury zdania warunkowego chcemy pokazać najważniejsze źródła i zasady moralności, które są również integralnymi elementami religii, filozofii i wielu różnych społecznych procesów. Jednak nie są one w pełni wyeksponowane, i często nie przestrzeganie ich prowadzi do gwałtownych społecznych procesów.

Wprowadzenie

Moralność może być zdefiniowana według wielu sposobów, jak na przykład dopasowanie się do zasad dobrego postępowania, moralna jakość, albo charakter, albo moralna, etyczna doktryna, system lub powinności (Spong and Haines, 2000). Te różne koncepcje definicji moralności pokazują, że moralność jest ściśle związana z procesami ocen i miar zachowania się człowieka, organizacji i społeczeństwa. Zgodnie z psychologią i teorią sterowania, wszystkie społeczne procesy ocen i mierzenia mogą być nazywane uczuciami albo funkcjami uczuć oceny. Te rodzaje uczuć albo funkcje są podstawowymi i niezbędnymi elementami każdego człowieka, tak jak uczucia potrzeb, motywacji i rejestracji. Każde uczucie oceny ma dwie następujące cechy. Pierwszą cechą jest cecha jakościowa, która rozróżnia uczucia . Natomiast drugą cechą jest ilościowa właściwość rozróżniająca wielkość siły uczucia, albo wielkość jego natężenia. Ponieważ każdy proces oceny używa odpowiednią skalę, dlatego każda ocena i miara jest zawsze względna i używa odpowiednie modele. Dlatego, modele i skale są zawsze wzajemnie współzależne. Właściwość ta jest tym bardziej ewidentna, im bardziej są złożone procesy i ich modelowanie. Właśnie złożoność społecznych procesów i potrzeba ich oceny są między innymi głównymi przyczynami rozwoju ich modelowania.

Te podstawowe cechy oceny pokazują, że zagadnienie moralności powinno być analizowane w sposób systemowy, który powinien uwzględniać elementy modelowania, psychologii oraz funkcjonowanie organizmów, organizacji, społeczeństw i innych naturalnych procesów. Ponieważ pełna analiza musi dotyczyć tak wielu różnych aspektów, dlatego ograniczamy naszą dyskusję tylko do najbardziej ważnych i decydujących elementów wpływających na kształtowanie się zasad moralnych.

Ponieważ termin „naturalny" ma swoje pochodzenie od słowa „natura" (przyroda), dlatego w pracy tej odnosimy go tylko do ograniczonej klasy elementów natury, które nie były ukształtowane w wyniku ludzkiej antycypacyjnej aktywności. Ponieważ antycypacyjne metody sterowania są ściśle związane z rozwojem naukowego modelowania, dlatego my zakładamy, że naturalne elementy w przyrodzie, to elementy, które nie zostały stworzone w odpowiednim powiązaniu z naukową aktywnością. W tym aspekcie, przyjmujemy, że podstawowym naturalnym elementem każdej nauki jest struktura zdania warunkowego ukształtowana w sposób spontaniczny wiele tysięcy lat temu. Na bazie naszych badań, przyjmujemy, że struktura zdania warunkowego jest najbardziej ogólnym, uniwersalnym i naturalnym modelem każdego zjawiska zarówno obserwowanego, jak i doświadczonego przez człowieka.. Dlatego używamy tej struktury i jej dotychczasowe naukowe rozwinięcia jako system analizy zasad oceny dowolnej aktywności człowieka, organizacji i społeczeństwa.

1. Istotne charakterystyki zdania warunkowego w jego roli jako uniwersalnego modelu

Wszystkie zachodnio-indoeuropejskie języki rozwinęły następujące główne rodzaje zdań:
- pytające,
- oznajmujące,
- rozkazujące,
- warunkowo-przyczynowe.

Wszystkie zdania wyrażają różne uczucia i różny poziom emocji. Trzy pierwsze rodzaje zdań mogą być zdaniami prostymi lub złożonymi, lecz ostatnie 'warunkowo-przyczynowe', istnieje tylko w formie złożonej z kombinacji pozostałych rodzajów zdań. Ponadto, proste zdania (niezłożone) są często zredukowanymi zdaniami złożonymi pomijającymi te elementy, które mogą istnieć w umysłach, zachowaniu i w otoczeniu komunikujących się osób. Złożoność struktury zdania warunkowego jest podstawą traktowania jej jako syntetycznego modelu zjawiska i systemu doświadczonego lub stworzonego przez człowieka. Dlatego, model ten powinien być używany we wszystkich naukach w sposób świadomy i systematyczny. W ten sposób jest on używany tylko w ograniczonym zakresie w naukach ścisłych, ponieważ jego ważna rola jest ciągle w pełni nie poznana i wykorzystana.

Strukturę zdania warunkowego transformujemy do następującej generalnej użytecznej (roboczej) w naszej pracy formy:

- Ja/ktoś wierzy/wątpi, lub jest pewien/niepewien, lub ma inne uczucia (ludzkie uczucia albo ludzkie otoczenie prezentowane przez strukturę zdania oznajmującego),

- że podmiot zmienia przedmiot (zdanie oznajmujące głównego zjawiska),

- jeżeli/kiedy/ponieważ … (łącznik),

- pewne warunki są spełnione ( zdanie oznajmujące przedstawiające przyczyny, warunki lub otoczenia głównego zjawiska).

Struktura ta zawiera sformułowane uczucia, zdanie oznajmujące opisujące główne zjawisko, łącznik i zdanie oznajmujące przyczyny, warunki i dodatkowe otoczenia. To ostatnie zdanie również może prezentować warunki w formie struktury zdania oznajmującego, które determinują logiczny sposób używania słów i form gramatycznych w zdaniu. Każde słowo języka jest specyficznym ludzkim modelem elementów otaczającej nas rzeczywistości i abstrakcyjności. Ponieważ język zawiera ogromną, lecz skończoną liczbę rzeczowników, czasowników i innych słów, dlatego może być utworzony praktycznie nieograniczony zbiór zdań posiadających strukturę zdania warunkowego. Lecz ten zbiór zawiera ograniczony podzbiór zdań warunkowych, które spełniają pewne warunki, i przez to stają się one zrozumiałymi i użytecznymi. Na bardzo znane pytanie w filozofii i logice „Kiedy zdanie oznajmujące jest prawdziwe?", struktura zdania warunkowego odpowiada, że tylko wtedy, jeżeli odpowiednie psychologiczne, fizjologiczne i funkcjonalne warunki związane z tym zdaniem są spełnione.

Istotną charakterystyką wynikającą z ogólnej struktury zdania warunkowego jest złożoność zdeterminowana przez to, że każde zjawisko, system i każdy ich element posiada otoczenie tworzące z nimi interakcje i determinujące ich funkcje w różne sposoby. To znaczy, że w przyrodzie wszystko jest złożone i zależne od innych oraz nie istnieje żaden element, który jest absolutnie prosty i niezależny. Prosty i niezależny element może być tylko element abstrakcyjny. Jednak, istniejące izolacje, opory oraz przeciwstawne zmiany odpowiednio ograniczają jak i tworzą złożoność, współzależność i interakcje pomiędzy zjawiskami albo systemami i ich elementami oraz otoczeniami. Przyczyną tego jest to, że izolacje, opory oraz przeciwstawne zmiany są fundamentalnymi atrybutami każdego istnienia. W strukturze zdania warunkowego, izolacje i opory są odzwierciedleniem istnienia oddzielnych zdań i słów.

Najbardziej wyróżniającą cechą struktury jako modelu jest to, że ona uwzględnia ludzkie uczucia, które mogą być formalnymi wyrażonymi słownie lub nieformalnymi wyrażonymi poprzez intonację lub „język ciała". Inne modele nie tylko, że nie podkreślają tej cechy, ale wprost przeciwnie ignorują lub ukrywają, pomimo, że każdy model jest wytworem ludzkiego umysłu, którego podstawowymi elementami są uczucia. Uczucia wiary i wątpliwości lub pewności i niepewności mogą być uważane za bardzo ważne, ponieważ są one związane z nieustającymi zmianami w świecie. W naukach, te uczucia są modelowane przez teorię prawdopodobieństwa, którą można traktować jako specyficzne ilościowe rozwinięcie lub modelowanie uczuć wiary, wątpliwości, niepewności i pewności. U człowieka, uczucia te są organicznie wzajemnie związane tworząc wysokiej jakości naturalny mechanizm sterowania ludzkiego zachowania i funkcjonowania w niepewnym otoczeniu. Silne uczucie wiary tworzy motywacje do pewnych akcji, a silne uczucia wątpliwości tworzą motywacje do nie podejmowania pewnych akcji. Silne uczucia wiary ze słabymi uczuciami wątpliwości albo silne uczucia wątpliwości ze słabymi uczuciami wiary determinują sztywne zachowanie ludzi, i kiedy są one przesadnie silne, to formują zjawisko fundamentalizmu, jak na przykład w nauce, religii, polityce i innych dziedzinach życia społecznego. W naszym niepewnym świecie, przesadnie silna wiara często prowadzi do bardzo ryzykownych akcji, natomiast przesadnie silna wątpliwość prowadzi do nie realizacji pewnych akcji, które mogą być łatwo zrealizowane. Jeżeli te dwa przeciwstawne rodzaje uczuć są odpowiednio zbalansowane, to tworzą one motywacje do analizowania podejmowania akcji lub różnych sytuacji i warunków. Ten psychologiczny mechanizm jest między innymi silną przyczyną analizowania zachowania się ludzi i organizacji.

2. Psychologiczny aspekt zagadnienia moralności

Ponieważ zagadnienie moralności jest ściśle związane z uczuciami, a szczególnie z uczuciami ocen, dlatego cechy systemu moralności są determinowane przez funkcje i charakterystyki tych uczuć. Najbardziej podstawowym i ważnym uczuciem oceny i wszystkich innych uczuć jest uczucie świadomości, które w połączeniu z energetycznym wzbudzeniem organizmu tworzy następujące stany człowieka:

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Źródła moralności Na początku była moralność...

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word