|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Nauka » Filozofia i metodologia nauki
Poszukiwanie naturalnych źródeł i zasad moralności [4] Autor tekstu: Kazimierz i Domenika B. Turkiewicz
W świetle funkcjonowania ludzi jako elementów przyrody,
którzy mają wspaniałą zdolność antycypacyjnego sterowania, możemy wyróżnić
dwie przeciwstawne idee ludzkiego zachowania: pierwsza idea
przyspieszania i zwiększania oraz druga — zwalniania i zmniejszania
naturalnych zmian. Uważamy, że obie oddzielnie wzięte idee są nielogiczne i niemoralne, natomiast moralną ideą jest odpowiednie ewolucyjne cykliczne
funkcjonowanie tych idei. Właśnie nakaz 'Nie zabijaj' jest syntezą tej
ostatniej zasady, która jest zasadą respektowania tożsamości i istnienia
oraz ich cyklicznych ewolucyjnych zmian.
Nakaz
'Nie zabijaj' również prowadzi do wniosku, że ludzie muszą dążyć do
harmonijnej koegzystncji z przyrodą, gdzie cała ludzka aktywność jest
odpowiednio ograniczona i złączona z naturalnymi rytmami. To jest szczególnie
istotne dla współczesnego świata, ponieważ ekstensywny i intensywny rozwój
ludzkości zagraża własnej egzystencji. Jeżeli społeczeństwa będą właściwie
sterowały poziomem agresywności, to wszystkie naturalne zasady moralne włącznie z całym Dekalogiem będą silnie respektowane. Ponadto pozostałe zasady
moralne powinny być analizowane w podobny sposób.
5. Kluczowe
przykłady społecznych procesów w kontekście respektowania
zaprezentowanych
generalnych zasad moralności
5.1. Rodzina
Jest
bardzo popularne, że wiele ludzi mówiąc w imieniu różnych organizacji powołuje
się na termin 'wartości rodziny', lecz pojęcie to ciągle nie ma ścisłej
definicji. Dlatego proponujemy następujące
zrozumienie tego terminu zgodnie z naszym rozwiniętym modelem systemu społecznego. Istotą pojęcia 'wartości rodziny' jest ewolucyjny i cykliczny proces rozwoju rodziny. W procesie tym, kiedy społeczna siła dzieci
jest słaba, rodzice pomagają dzieciom w zwiększeniu tej siły poprzez ochronę,
opiekę, wychowanie i edukację. Kiedy siła ta jest już wystarczająco rozwinięta,
dzieci opuszczają rodzicielski dom i częściowo izolują się od rodziców.
Natomiast, kiedy siła społeczna rodziców staje się odpowiednio słaba, to
dzieci pomagają im poprzez opiekę i różnego rodzaju potrzebne wsparcie.
Ten ogólny schemat zmian w rodzinie pokazuje, że zmiany te powinny być w zgodzie z naturalnymi biologicznymi i społecznymi rytmami, oraz wszystko ma
swoje górne i dolne ograniczenia. Rodziny, które funkcjonują niezgodnie z tym
schematem ulegają dezintegracji. W tym świetle, politycy, którzy mówią o respekcie dla rodzin i jednocześnie przesadnie intensyfikują ekonomiczne
procesy są hipokrytami, ponieważ oni w ten sposób silnie przyczyniają się
do wzrostu społecznej agresji, zakłócają naturalne biologiczne rytmy i rozwijają gwałtowne procesy w społeczeństwie i rodzinach.
5.2. Demokracja
Demokracja albo demokratyczny proces jest to ewolucyjny i cykliczny
proces zmian w społeczeństwie, który wydłuża w czasie tożsamość i istnienie społeczeństwa i jego elementów. W przypadku
politycznej demokracji zmiany rządów dokonują się w sposób ewolucyjny i cykliczny. Ogólnie funkcjonowanie demokracji ściśle związane jest z podwójnym
ograniczeniem dysproporcji między społecznymi klasami oraz ograniczeniem
intensywności przepływu społecznej energii tak, aby jej kierunek przepływu mógł
być zmieniany w sposób stopniowy. Dla politycznej demokracji te ograniczenia
mogą być uzyskane poprzez regularne wybory parlamentarne, które ograniczają
siłę polityków oraz zwiększają siłę zwykłych ludzi. W związku z tym
wybory parlamentarne zawsze stają się mniej skuteczne wraz ze wzrostem
intensywności procesów społecznych.
W
sumie, ekonomiczna demokracja jest wyznaczana przez ewolucyjne i cykliczne
zmiany ekonomicznych dysproporcji pomiędzy warstwą bogatych i biednych ludzi w odpowiednio ograniczonym przedziale, aby ekonomiczne procesy przebiegały w sposób
ewolucyjny (stopniowy). Taki proces ułatwia rozwijanie się nowym ekonomicznym
siłom oraz ruch ludzi poprzez społeczną strukturę. Innymi słowy,
ekonomiczna demokracja potrzebuje utrzymania ekonomicznej intensywności ściśle w ograniczonym przedziale. Intensywność ekonomiczna zależy od wielkości zysków i strat oraz od szybkości ekonomicznych zmian. Jeżeli zyski i straty są
jednocześnie przesadnie wysokie, to ekonomia i rynek stają się przesadnie
agresywne prowadząc do społecznych konfliktów.
Współcześnie,
widoczna słabość albo kryzys politycznej demokracji jest wynikiem
funkcjonowania niedemokratycznych albo niemoralnych przesadnie silnych i sztywnych motywacji nieprzerwanego monotonicznego wzrostu. Dlatego ekonomiczne
pole sił tworzy przesadne ciśnienie na polityczne pole sił zamiast odwrotnie.
Oprócz tego nie istnieje efektywny
mechanizm wyrażania opinii publicznej, który mógłby wpływać na poprawę
funkcjonowania ekonomicznego i politycznego systemu. Tę sytuację dokładnie
ilustrują brutalne reakcji polityków skierowane przeciwko antyglobalistycznym
protestom oraz brak analiz i korekt wadliwie funkcjonującej globalnej ekonomii.
To dzieje się pomimo, że ogólnie jest wiadome, że źle organizowane procesy
globalizacji mają bardzo znaczący wpływ na eksplozję kryminalnej i terrorystycznej przestępczości.
5.3. Religia
Ogólnie, uczucie wiary jest jednym z wielu istotnych potrzeb ludzkiego
umysłu w sytuacjach, kiedy człowiek ocenia i mierzy obiekty oraz zdarzenia, które
nie mogą zaistnieć albo są bardzo trudne do doświadczenia, zrozumienia lub
przewidzenia w sposób logiczny. Ponieważ każdy człowiek jest zawsze istotą
ograniczoną, dlatego nie może on doświadczyć i/lub zrozumieć wszystkiego. Właśnie
to jest przyczyną, że wiara w obiekty, zdarzenia i Boga jest normalnym i potrzebnym elementem każdej osoby i społeczeństwa. Zgodnie z analizą
struktury zdania warunkowego, uczucie wiary jest korzystne dla człowieka, jeżeli
powiązane ono jest z uczuciem wątpliwości, ponieważ oba te uczucia tworzą
psychologiczny mechanizm pozwalający ludziom na efektywne funkcjonowanie w warunkach niepewnego otoczenia. Z tego punktu widzenia, osoba, która jest
pewna, że Bóg istnieje albo nie, jest osobą niewierzącą, ponieważ uczucie
wiary zawsze jest związane z uczuciem wątpliwości. Zgodnie z tym, każda
religia musi tworzyć odpowiedni system otwartej dyskusji, krytyki i sprawdzania
ich religijnych praw i zasad. Taki system ułatwia doskonalenie religii i społeczeństwa
oraz zapobiega tworzeniu się religijnego fanatyzmu i fundamentalizmu. To
zagadnienie również związane jest z innymi społecznymi procesami, włącznie z politycznymi, ekonomicznymi, prawniczymi, naukowymi i innymi.
Idea wiary chrześcijańskiej przebiega równolegle z zaprezentowanymi zasadami moralności. Centralnym punktem tej idei jest zesłanie
przez Boga Mesjasza — Jezusa Chrystusa — człowieka oraz jego życie na Ziemi.
Ta idea ma wiele ważnych logicznych wniosków. Po pierwsze, całe życie Jezusa
było nieprzypadkowe, lecz celowo planowane. Po drugie, Bóg zjawja się nie jako największa siła, lecz jako ograniczony
człowiek. To oznacza, że Bóg zmniejszył swoją siłę w celu niezwiększania
agresji w społeczeństwie. Siła Boga zmienia się cyklicznie dopasowując się
do rytmu życia ludzkiego. On jest tak słaby, kiedy się urodził, że musi
uciekać i ukrywać się przed żołnierzami Heroda. Później, jego siła
rozwija się zgodnie z biologicznymi i społecznymi warunkami panującymi wówczas. W wyniku przesadnej społecznej agresji, jest On ukrzyżowany i umiera. Wraz ze
śmiercią jego siła redukuje się do zera, aby wraz ze zmartwychwstaniem stała
się nieograniczona, ale w tej formie nie może przebywać na Ziemi. Logicznym
potwierdzeniem tej interpretacji jest to, że Chrystus jako Bóg, albo jako
absolutnie duża siła, zjawi się na Ziemi dopiero po zniszczeniu ludzi w celu
dokonania 'ostatecznego sądu' nad człowiekiem i gatunkiem ludzkim. Najważniejszym
rodzajem siły Jezusa jest siła informacji, która kształtuje ludzkie
motywacje. Zgodnie z tym, ludzie powinni sterować swoją aktywnością i życiem w sposób świadomy, celowy i racjonalny. Model tego sterowania jest zakodowany w ziemskim życiu Jezusa.
Należy uwypuklić, że z zaprezentowanej idei wiary chrześcijańskiej
wynika, że interpretacje, analizy i uzasadnienia naturalnych zjawisk nie mogą
być dokonywane w kontekście boskości, lecz przeciwnie w kontekście ludzi i przyrody. Na przykład, wyjaśnienie jakiegoś społecznego czy innego
naturalnego zdarzenia jako aktu Boga, jest całkowicie niezgodna z ideą Jezusa — człowieka jako Mesjasza Boga. Ludzie nie mogą nic oceniać z boskiego
punktu widzenia, lecz mogą oceniać na bazie ludzkich cech Jezusa, który był
po to przysłany. To również potwierdzają tak zwane 'święte
księgi', ponieważ ich tekst głównie odnosi się do ludzkich spraw,
natomiast informacje o naturze Boga są w nich wyjątkowo skąpe. Ponadto, wyjaśnianie
naturalnych zjawisk poprzez pryzmat boskości prowadzi do pytania: Jeżeli Bóg
tak bardzo kocha ludzi, to dlaczego stworzył tak okrutny świat? Pytanie to
uwypukla brak w religiach fundamentalnego zrozumienia idei wiary w Boga.
Innym bardzo znaczącym aspektem jest
śmierć Jezusa, która jest centralnym i przełomowym punktem Jego życia z konsekwencjami
dla całej ludzkości. Ta śmierć nie tylko reprezentuje
zbawienie człowieka, ale z punktu moralności ona syntetycznie reprezentuje społeczny
mechanizm gwałtownego niszczenia. W związku z tym ona powinna być w tym
kontekście precyzyjniej analizowana w celu wyeliminowania, a przynajmniej
ograniczenia takiego społecznego mechanizmu niszczenia i zabijania, szczególnie w społeczeństwach, w których chrześcijańska wiara jest wyznawana w odpowiednio dużym stopniu. Zgodnie z Ewangelią, Jezus został przeznaczony na
śmierć przez największych kapłanów religii żydowskiej (Mt 26,3; Mk 11,18;
Łk 22,2-4; J 11,53). Ci kapłani
muszą być interpretowani jako ludzie, którzy zajmują wysokie pozycje w społeczeństwie,
niezależnie od rodzaju ich zajęcia i nacji, na przykład wysoko postawieni
politycy, ekonomiści, naukowcy, oficerowie włącznie z wysokimi kapłanami
religii chrześcijańskiej. Ta interpretacja jest uzasadniona przez akt zdrady
jakiej dokonał apostoł Judasz. Historia ludzkości w pełni odkrywa, że
ludzie, którzy zajmują najwyższe stanowiska w społeczeństwach bardzo często
tworzyli i tworzą okrutne mechanizmy niszczenia. Szczególnym złem w tych
mechanizmach jest niszczenie ludzi, którzy zauważają i mają odwagę
krytykować przesadną dominację przywódców organizacji politycznych,
ekonomicznych, religijnych i innych organizacji w społeczeństwie.
Ponieważ
Jezus umarł dzięki takiemu mechanizmowi niszczenia, dlatego chrześcijańska
religia i chrześcijańskie społeczeństwa powinny być bardzo czułe na jego
rozwój i powinny przeciwdziałać temu. Lecz w rzeczywistości chrześcijański
świat funkcjonował i funkcjonuje przeciwstawnie do tego. Na przykład w średniowieczu
najwyżsi katoliccy kapłani utworzyli Świętą
Inkwizycję, która używała tortur w celu wyeliminowania religijnych wątpliwości i krytyk hierarchii Kościoła, a przecież śmierć Jezusa wyznacza, że każdy
człowiek nie tylko ma prawo, ale i obowiązek krytykować nauczanie i zachowanie się hierarchii Kościoła niezgodne z Ewangelią. Z drugiej strony
hierarchia ma obowiązek kształtowania efektywnego dialogu z ludźmi wyrażającymi
odmienne poglądy w celu utworzenia
mechanizmu, który eliminuje, albo przynajmniej ogranicza
sprzeczności pomiędzy Ewangelią i zasadami religijnymi. To zagadnienie odnosi się również do współczesnych
społeczeństw, w których funkcjonuje demokracja polityczna, lecz w których
nie ma efektywnych mechanizmów wykorzystania wyrażania opinii i krytyki do
poprawiania socjo-ekonomicznych i politycznych systemów.
1 2 3 4 5 Dalej..
« Filozofia i metodologia nauki (Publikacja: 14-08-2004 Ostatnia zmiana: 15-09-2004)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 3560 |
|