W przeciwieństwie do prezentowanego mechanizmu niszczenia, Jezus wyraźnie naucza w Ewangelii, jak wysoki kapłan musi odnosić się do ludzi wątpiących w religijne zasady i nauczanie hierarchii kościoła. Najmocniej zauważalnym tego przykładem jest zjawienie się Jezusa przy Tomaszu apostole, który nie wierzył, że Chrystus zmartwychwstał (J 20,27). Następnie Jezus precyzyjnie określa chrześcijańską postawę hierarchii społecznej w stosunku do ludzi niższego statusu społecznego, i jest to zawarte w cytacie „...ktokolwiek by między wami chciał być większy, niech będzie sługą waszym; jak Syn Człowieczy nie przyszedł, aby mu służono, ale aby służyć i dać duszę swą na okup za wielu" (Mt 20,26-28). W Ewangelii znajduje się więcej nauk odnoszących się do dominacji liderów i organizacji w społeczeństwach (Mk 10,44; Łk 22,26; J 13,13-16).

Również w Ewangelii znajdujemy, że Jezus uczy o podstawowych zagadnieniach ekonomii, które są ciągle aktualne współcześnie (Mt 22,15; Mk 12,13; Łk 19,20). W przypowieści o płaceniu podatków, Jezus patrząc na monetę powiedział: co jest boskie oddajcie Bogu, a co cesarskie oddajcie cesarzowi. W życiu codziennym Bóg reprezentuje miarę i mierzenie (ocenę), natomiast cesarz reprezentuje największą siłę fizyczną. W tym kontekście, w analizowanej przypowieści, Jezus zwraca uwagę, że ludzie muszą utrzymywać właściwy stosunek między społeczną siłą pieniędzy a ich funkcją miary albo oceny. Jest ewidentnym, że kiedy siła pieniędzy jest przesadnie silna lub słaba, to na rynku pojawia się wymiana towar za towar. To znaczy, że w takiej sytuacji pieniądze przestają spełniać rolę oceny, i dlatego ta przypowieść ostrzega nas, abyśmy unikali rozwoju zjawiska absurdu przesady w funkcjonowaniu ekonomii, co jest ilustrowane przez historię życia apostoła Judasza.

Te trzy istotne przykłady społecznych procesów doskonale ilustrują naszą koncepcję optymalnego sposobu respektowania naturalnego nakazu 'Nie zabijaj', jak i pozostałych nakazów Dekalogu. W tym miejscu możemy powiedzieć, że rzeczywiste humanistyczne wartości moralne muszą przede wszystkim odnosić się do sposobów funkcjonowania człowieka oraz systemów i procesów społecznych. Właśnie ich moralne funkcjonowanie powinno wpływać na system wartości towarów i usług, a nie odwrotnie tak, jak w funkcjonowaniu tak zwanego Zachodniego Świata, gdzie na pierwszym miejscu liczą się wartości towarów i usług, a szczególnie wartość pieniędzy. Takie błędne podejście do społeczno-ekonomicznych problemów jest jednym z podstawowych czynników, że społeczeństwa nie mogą rozwiązać swoich społecznych problemów, ponieważ czynnik ten tworzy coraz to gorsze problemy.

Konkluzje

Zaprezentowana analiza zagadnienia moralności pokazuje, że zasady moralne są tworem funkcjonowania ludzkiego umysłu, który jest pod silnym wpływem przyrody. W związku z tym, mówienie o moralności przyrody jest nielogiczne pomimo, że możemy mówić o naturalnych zasadach moralności.

Najbardziej naturalną zasadą moralności jest nakaz 'Nie zabijaj', który powinien być respektowany przez indywidualnych ludzi, organizacje i społeczeństwa w stosunku społecznego i naturalnego otoczenia. Nakaz ten jest wtedy w optymalny sposób respektowany, kiedy ludzka aktywność włącznie z ekonomiczną, polityczną i religijną nie przekracza pewnego wysokiego poziomu agresywności i nie jest mniej intensywna jak pewien niski poziom agresywności. Te aktywności i ich intensywność muszą zmieniać się zgodnie z rytmami odpowiednich ewolucyjnych cyklicznych naturalnych procesów w naszym otoczeniu. Ta idea jest istotnym kluczem w funkcjonowaniu rodziny, demokracji i wiary chrześcijańskiej. W przeciwieństwie do tego, tendencja do przesadnego wzrostu poziomu agresji w społeczeństwie i brak harmonii w procesach związanych z naturalnym otoczeniem tworzy gwałtowne konflikty w naszych społeczeństwach oraz nakazy Dekalogu są nierespektowane.

Inne specyficzne zasady moralności są zmienne zależnie od stopnia rozwoju odpowiednich cyklicznych procesów. Na przykład na jednym etapie rozwoju procesów ekonomicznych, motywacja silnego, ale nieprzesadnego pozytywnego wzrostu jest pozytywna, natomiast na innym etapie jest negatywna. Dlatego największe społeczne siły, które prowadzą do kryzysów społecznych poprzez ich przesadny monotoniczny wzrost są niemoralne. Z drugiej strony, rewolucyjne ruchy wprowadzające cykliczność w procesach społecznych są moralne tylko do chwili, kiedy nie rozwiną tendencji do przesadnego monotonicznego wzrostu.

W świetle zaprezentowanego modelu funkcjonowania różnych procesów w przyrodzie, włączając procesy społeczne, możemy logicznie wnioskować, że wszystkie upadki i zniszczenia ludzi i społeczeństw w ludzkiej historii zdarzały się najczęściej, kiedy społeczne systemy i organizacje rozwijały przesadnie wysoki lub niski poziom agresji. Współcześnie największe siły społeczne przestały być siłami moralnymi, ponieważ osiągnęły przesadnie duży wpływ na swoje otoczenie.

Jest bardzo istotnym, że współczesne zachodnie społeczeństwa są napędzane przez ciągły monotoniczny wzrost intensywności i obszaru ekonomii, który to napęd tworzą największe międzynarodowe korporacje, ochraniane przez największe siły polityczno- militarne i tolerowane przez największe religie. Ten tandem wzrostu intensywności i obszaru takiej intensywnej ekonomii, w którym znaczącym jest monotoniczny wzrost technologii i populacji ludzi, jest wyjątkowo silnym wzrostem ludzkiej agresji w stosunku do przyrody na Ziemi. W związku z tym doświadczamy następujący paradoks w celu zwiększenia respektowania nakazu 'Nie zabijaj': W tym celu zwiększamy kary za indywidualne zabójstwa, natomiast najsilniejsi ludzie, organizacje i państwa, którzy zabijają oraz niszczą ludzi i przyrodę na wielką skalę, są ochraniani, a nawet nagradzani. Taki paradoks przyczynia się do dalszego wzrostu społecznej agresji i prowadzi do większych i gwałtowniejszych konfliktów między ludźmi i przyrodą. Taki nieefektywny sposób respektowania moralnych nakazów pokazuje brak zrozumienia w funkcjonowaniu społecznych procesów, albo niekompetencję w rozwiązywaniu problemów, albo udawanie respektowania nakazu 'Nie zabijaj'. Jednak niezależnie od przyczyn nierespektowania moralnych zasad, jest niezaprzeczalne, że ludzki gatunek jest niemoralny w stosunku do otaczającej go przyrody, a najbardziej niemoralnymi są najsilniejsze ekonomiczne, polityczne i religijne organizacje oraz ludzie, którzy kierują nimi. Dlatego, jeżeli nie ograniczymy obecnego procesu monotonicznego wzrostu populacji ludzi, najsilniejszych ekonomicznych, politycznych i religijnych systemów, to nasza obecna cywilizacja będzie zniszczona w sposób gwałtowny.

Literatura:

1. Petri, H.L., „Motivation, Theory, Research and Application", Brooks/Cole Publishing Company, An International Thomson Publishing Company, London, 1996.

2. Spong J.S. and Haines D.G., „Beyond Moralism, A Contemporary View of the Ten Commandments", Christianity for the Third Millennium and St. Johann Press, Haworth, New York, 2000.

3. Spong J.S. „Why Christianity Must Change or Die, A Bishop Speaks to Believers in Exile", HarperSanFrancisco, A Division of Harper Collins Publishers, New York, 1998.

4. Turkiewicz, K. and Turkiewicz, D.B., „Contribution to the Theory of General Modelling — Psychological Aspects of Sciences", InterSymp 2001, The 13^th International Conference on System Research, Informatics and Cybernetics, Baden-Baden, Germany, July 31-August 5, 2001.

5. Turkiewicz, K. and Turkiewicz, D.B., „Feasibility and Conditions for the Application of Anticipatory Systems into Changes in Social Structures", CASYS'2001, The 5^th International Conference on Computing Anticipatory Systems, Liege, Belgium, August 13-18, 2001.

6. Turkiewicz, K. and Turkiewicz, D.B., „The Role of the Structure of the Conditional Sentence in Sciences", The XVth ISA World Congress of Sociology Brisbane, Australia, July 7-13, 2002.

7. Turkiewicz, K. and Turkiewicz, D.B., „Introduction into Social Physics", Impress Media Group, Brisbane, 1999.

*

Praca przedstawiona na: XV International Congress of Anthropological and Ethnological Sciences, Florencja, Włochy, 5-12 lipiec 2003.

Zobacz także te strony: Moralność pod mikroskopem Na początku była moralność... Metafizyka moralności Kanta Polityka a moralność według Machiavellego Totalizm moralny Jana Pająka Z genealogii moralności. Pismo polemiczne Amoralność w zachowaniu Jezusa Katolicka teologia moralna Moralność pierwszych chrześcijan

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Źródła moralności Na początku była moralność...

Dodaj komentarz do strony..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word