Można wreszcie dostrzec, iż koncepcja interpretatorów kościelnych ma wyraźny podtekst zespalania małżeństwa katolickiego z kościelną koncepcją o nierozerwalności małżeństwa (owo „podniesienie w świadomości społeczeństwa katolickiego rangi małżeństwa sakramentalnego").

4. Małżeństwo „konkordatowe" obligatoryjne. Na zebraniu plenarnym Episkopatu 4 czerwca 1998 r. podjęto uchwałę zmieniającą partykularne prawo kanoniczne, ustalając, iż zawierający małżeństwo kanoniczne są zobligowani do uzyskania dla niego skutków cywilnych (czy to uprzednio, czy równolegle). Zawarcie małżeństwa „niekonkordatowego", czyli wyłącznie kanonicznego wymaga uprzedniej zgody ordynariusza, który może na nie zezwolić „tylko w wyjątkowych przypadkach z ważnych powodów pastoralnych". ^{[ 14 ]} Istnieje więc ten sam wymóg co za czasów PRL, tyle że nie opiera się on już na prawie państwowym, lecz kanonicznym. Z drugiej strony Deklaracja interpretacyjna Rządu podkreślała: „Konkordat szanuje całkowitą wolność nupturientów co do tego, jakie zawrą małżeństwo i na jakim forum ma ono wywierać skutki."

5. Dualizm orzecznictwa. Małżeństwo „konkordatowe" objęte jest dwoma zupełnie odrębnymi porządkami prawnymi w odniesieniu do dwóch aspektów takiego małżeństwa. Jurysdykcja w tych sprawach jest względem siebie wzajemnie niezależna i orzekanie kościelne nie ma jakiejkolwiek mocy wiążącej dla orzecznictwa państwowego, jak i vice versa.

a) Władza kościelna orzeka w kwestiach regulowanych przez prawo kanoniczne: 1) stwierdzenie nieważności (zob. "Rozwód po katolicku", str. 407); 2) separacja; 3) proces o stwierdzenie domniemanej śmierci współmałżonka; 4) proces o dyspensę papieską od małżeństwa zawartego ważnie, lecz „nieskonsumowanego". W tym ostatnim przypadku istnieją dwie przesłanki, które muszą być spełnione łącznie: a) małżeństwo jest niedopełnione; b) istnieje po temu „słuszna przyczyna" (kan. 1142). Pojęcie „władza kościelna orzeka" oznacza, iż orzekanie to nie ogranicza się do drogi sądowej, lecz również administracyjnej (np. dyspensy papieskie).

b) Sądy państwowe orzekają co do skutków cywilnych, czyli m.in. 1) uznania małżeństwa za nieistniejące (matrimonium non existens); 2) unieważnienie małżeństwa; 3) rozwód (zupełny i trwały rozkład pożycia); 4) separacja (zupełny rozkład pożycia).

Zobacz także te strony: Małżeństwo w starożytności Poligamia, prawo naturalne i boskie zamysły Żeński symbol dobra czy zła? Płeć, socjobiologia i gender studies O konkubinacie

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Małżeństwo w starożytności Rodzina w prawie rzymskim

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (2)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).  Strona www autora  Liczba tekstów na portalu: 952  Pokaż inne teksty autora  Liczba tłumaczeń: 5  Pokaż tłumaczenia autora  Najnowszy tekst autora: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto