|
|
Archiwum streszczeń artykułów
Postawa religijna socynian w konfrontacji z rzeczywistością późnej Reformacji Jerzy Kolarzowski (18-10-2009) | Dla socynian ich odrębna religia miała podobnie ważkie znaczenie jak dla innych
odłamów protestantyzmu luteran czy kalwinistów. Na ich ukształtowaną religię
składał się system podstawowych treści, formujący wszechobejmujące trwałe
nastroje i motywacje, którym nadano status takiej faktyczności, że nastroje te i
motywacje stawały się rzeczywiste. Socynianie akceptowali
cywilizacyjno-kulturowe zdobycze zarówno Renesansu jak i Reformacji i uważali,
że nie można ich od siebie oddzielić. W imię przyszłości z tradycji
chrześcijańskiej pozostawili zaledwie kilka koniecznych prawd do wierzenia i
Pismo Święte traktowane jako wyłączny fundament ich religijności. Do tekstu.. | |
Chrześcijańska prawica: przydawanie konserwatyzmowi złej sławy Edmund Standing (19-10-2009) | Konserwatyzm nie opiera się na szalonych zasadach, religijnym fundamentalizmie
ani pseudonauce. Jednak ten rodzaj konserwatyzmu znowu daje znać o sobie po
wyborze demokratycznego prezydenta. Jest to haniebne i głęboko zawstydzające i
nie wróży dobrze przyszłości sensownego konserwatyzmu w USA. Butterflies & Wheels
w przeglądzie nowości dał link do artykułu o amerykańskiej "konserwatywnej" alternatywie do Wikipedii, miejscu nazwanym 'Conservapedia', które chełpi się tym, że jest "wiarygodną encyklopedią". Do tekstu.. | |
Zróżnicowanie psiej sierści, odkrycie dziedziczenia Matthew Cobb (19-10-2009) | Sztuczna selekcja stosowana
przez dziewiętnastowiecznych hodowców była dla Darwina kluczem do zrozumienia
selekcji naturalnej jako siły, która potrafi spowodować pozornie ukierunkowane
zmiany ewolucyjne. I wytłumaczenie to jest o wiele bardziej przekonujące niż
cokolwiek, co są w stanie wymyślić zwolennicy kreacjonizmu. Choć psy i ludzie
żyją razem od około 15 000 lat, "chów" psów jest bardzo świeżym wynalazkiem -
liczącym sobie niespełna 200 lat. Kiedy mówimy o psiej sierści, w ciągu kilkuset
lat sztuczna selekcja wyłącznie trzech genów zaowocowała niezwykłą
różnorodnością fenotypów. Do tekstu.. | |
Modlitwa przed dzwonkiem Monika Stogowska (19-10-2009) | Rzecz nie jest szeroko rozgłaszana. Na którejś przerwie przypadkowo podsłuchałam rozmowę koleżanek: - Ale ja tam muszę coś mówić, przedstawić się, czy coś? - dopytywała się jedna. - Nie, co ty, tam jest fajnie, bardzo przyjazna atmosfera, spodoba ci się - uspokajała druga. Myślałam wtedy, że chodzi o spotkanie jakiegoś kółka filozoficznego. Jednak po chwili ktoś wyjaśnił nieobecność dziewczyn: poszły się modlić. Odpowiedzi na pytanie szukam u Moniki, koleżanki z klasy, która niedawno zaczęła odwiedzać modlitewną salę na przerwach. Mówi, że o spotkaniach dowiedziała się jeszcze przed rozpoczęciem nauki w czwórce - w czasie wiosennych rekolekcji, od znajomych ze Wspólnoty Odnowy w Duchu Św. Do tekstu.. | |
List otwarty rolników w sprawie GMO (20-10-2009) | Rolnicy jak i Organizacje, które ich reprezentują - Stowarzyszenie "Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa", Polski Związek Producentów Kukurydzy, Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych, nie mogą patrzeć obojętnie na tych, którzy nie przedstawiają faktów dotyczących uprawy kukurydzy z genem MON 810bt , siejąc grozę i niepokój wśród rolników, a przede wszystkim konsumentów, którzy chcą mieć żywność zdrową, dostępną i tanią. Poniżej publikujemy list trzech organizacji rolniczych do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego oraz Ministra Środowiska Macieja Nowickiego. Do tekstu.. | |
Emisje – szukanie winnych Bjørn Lomborg (20-10-2009) | Panika
szerzy się wśród działaczy na rzecz drastycznych cięć emisji dwutlenku węgla.
Zaczyna być oczywiste, że szeroko roztrąbione spotkanie w Kopenhadze w grudniu
tego roku nie dostarczy wiążącej umowy międzynarodowej, która doprowadziła by do
istotnej zmiany
w kwestii globalnego ocieplenia.
Po
wzniosłej retoryce i wielkich obietnicach politycy rozpoczęli szukanie winnych.
Kraje rozwijające się obwiniają o brak postępu kraje bogate. Wielu obwinia USA,
które przed spotkaniem w Kopenhadze nie będą miały gotowych przepisów prawnych o
ustalaniu limitów i handlu emisjami (cap-and-trade). Do tekstu.. | |
Racjonalizm jako religia Andrzej Koraszewski (20-10-2009) | Co i rusz albo czytam, albo słyszą, że ateizm to tylko inna
religia, racjonalizm to też religia, wierzycie w naukę itp. itd.. Bardziej
uczeni w wikipedii marszczą intelektualnie czoła i powiadają, że racjonalizm to
religijny scjentyzm. No i masz babo placek. Kiedy takie cosik głosi stworzenie
głęboko religijne, sprawa wydaje się jasna - wyuczony do pogardy dla wszelkich
innych religii wyznawca religii prawdziwej (czyli odziedziczonej po dziadkach)
ma powody, by sądzić, że każda istota ludzka posiada wiarę religijną, ale
niektórych dziadkowie zbłądzili, więc ich wnukowie wierzą w złego boga i pójdą
do piekła, a innych znowu szatan zwiódł z bożej drogi i jeszcze bardziej za
swoje dostaną. Do tekstu.. | |
Były przewodniczący Human Rights Watch krytykuje tę organizację Robert Bernstein (20-10-2009) | Jako
założyciel Human Rights Watch i przez 20 lat jej aktywny przewodniczący, obecnie
zaś emerytowany, honorowy założyciel-przewodniczący, muszę zrobić coś, czego
nigdy nie przewidywałem: muszę publicznie przyłączyć się do krytyków tej
organizacji. Od początku misją Human Rights Watch było zmuszanie zamkniętych
społeczeństw do otwierania się, głoszenie podstawowych wartości i wspieranie
dysydentów. Ale ostatnie raporty HRW o konflikcie izraelsko-arabskim pomagają
tym, którzy chcą zamienić Izrael w pariasa. Do tekstu.. | |
Kreacjoniści w Polsce Krzysztof Kotecki (21-10-2009) | Wiele nieporozumień na linii kreacjoniści-ewolucjoniści bierze się
niewątpliwie z braku zainteresowania tym, co druga strona ma do powiedzenia.
Dlatego, by nie powielać tak poważnego błędu, jak usłyszałem, że w Poznaniu
odbędzie się wykład pod jakże wciągającym hasłem "Czego Darwin nie wiedział"
uznałem, że warto się pofatygować. Nim udałem się na samo spotkanie, odwiedziłem
stronę internetową informującą o spotkaniu. Można tam było znaleźć zdjęcie
zaproszonego gościa, dr. Geoffa Barnarda, biochemika z Cambridge, notkę
o tym, że organizatorem spotkania jest Biblijne Towarzystwo Kreacjonistyczne
i szczerze mówiąc niewiele więcej użytecznych informacji. Nie zrażony
takim brakiem danych udałem się na spotkanie, zainteresowany tym, co
kreacjoniści mogą nowego nam powiedzieć. Do tekstu.. | |
Mrówki rozprzestrzeniają kolektywną odporność poprzez kontakt Ed Yong (21-10-2009) | Wyobraź sobie,
że dostajesz silnego przeziębienia, ale i tak odważnie decydujesz się pójść do
pracy. Zamiast w żartach zakrywać usta i drwiąco trzymać się od ciebie z daleka,
twoi koledzy zachowują się całkowicie normalnie, a niektórzy z nich zaczynają
cię nawet o ciebie ocierać. Jest to dziwny scenariusz, ale nie w przypadku
mrówek. Olbrzymie kolonie i zintensyfikowaną współpraca mrówek powoduje, że są to dobre środowiska do rozwoju pasożytów i infekcji. Choroby zakaźne w
ściśle powiązanych koloniach są kłopotliwe i nie jest zaskoczeniem, że owady
społeczne wyewoluowały sposoby na zatrzymywanie rozprzestrzeniania się infekcji. Do tekstu.. | |
Złożoność wyjaśniona. Część 3 Vinod K. Wadhawan (21-10-2009) | W samym momencie Wielkiego Wybuchu
i wkrótce potem było bardzo mało lub w ogóle nie było złożoności. Dlaczego więc
widzimy tak wiele złożoności wokół nas? I dlaczego złożoność wzrasta
nieustannie? Odpowiedzi na te pytania wymagają nieco pracy przygotowawczej,
szczególnie jeśli chcemy uniknąć niewyjaśnionego żargonu. Przeprowadzam tę pracę
przygotowawczą w tym i w kilku następnych artykułach z tej serii. Wyjaśnieniem
powodu nieustannego wzrostu złożoności naszej ekosfery jest to, iż Słońce
bombarduje ją energią z niską entropią lub energią wysokiej jakości. Do tekstu.. | |
Obnośne sado-maso Mariusz Agnosiewicz (21-10-2009) | W założeniu ascetyczny i pokutny ruch na pograniczach Kościoła nie zdołał utrzymać swojego charakteru i wkrótce przerodził się w swoje całkowite przeciwieństwo: ruch seksualnego wyzwolenia. Sadomasochistyczna natura seksualna nie jest jakąś marginalną dewiacją, ale pojawia się u bardzo wielu osób, choć tylko u niektórych znajduje swą ekspresję. W słynnych badaniach seksualności ludzkiej Kinseya aż 22% mężczyzn i 12% kobiet przyznało, że reaguje podnieceniem na opowiadania zawierające treści sadomasochistyczne. 55% mężczyzn i 50% kobiet stwierdziło, że reaguje seksualnie na gryzienie. Badacze zajmujący się zjawiskiem sadomasochizmu szacują dziś, że ok. 10% ludzi stosuje praktyki sadomasochistyczne. Aktualnie sadomasochizm w większości krajów traktowany jest jako zaburzenie seksualne, choć w 2009 roku Szwedzi usunęli je z krajowej klasyfikacji chorób. Do tekstu.. | |
Delegalizacja Obozu Narodowo-Radykalnego Maciej Twardowski (22-10-2009) | 13 października doszło do bezprecedensowego wydarzenia. Sąd
Rejonowy w Opolu zdelegalizował Obóz Narodowo-Radykalny z Brzegu. Mainstreamowe
media bardzo szybko podjęły temat, niemal natychmiast dochodząc do
jednoznacznej konkluzji - że stało się dobrze. Zastanawiam się jednak, czy jest
to do końca słuszne, czy święcenie zwycięstwa nad nacjonalistycznym ekstremizmem
nie może okazać się w tym kontekście myśleniem życzeniowym lub dziecięcą naiwnością. Do tekstu.. | |
Wielowymiarowość filozofii Stanisława Brzozowskiego Radosław Paweł Wiśniewski (22-10-2009) | Filozofii
Brzozowskiego nie sposób jednoznacznie sklasyfikować, nie da się jej zamknąć w
jakichkolwiek ramach. Okresy identyfikacji autora Idei
z nietzscheanizmem, marksizmem, z filozofią pracy czy z ideami Sorela, były
wprawdzie bardzo emocjonalne i głębokie, ale zawsze przejściowe, służyły jako
kolejny szczebel ku urzeczywistnianiu jego własnych intelektualnych projektów.
Ryzykownie jest też określać Brzozowskiego mianem modernisty, czy
przedstawiciela Młodej Polski, gdyż wtedy znaczyłoby to, że cały dorobek
filozoficzny polskiego myśliciela da się sprowadzić do zamkniętej już epoki, że
nie można w nim dostrzec jakichkolwiek odniesień do współczesności. Do tekstu.. | |
Śmiertelna spirala Colin Brewer (22-10-2009) | Dla mnie
jednak najrozkoszniejszą ironią był zawsze sposób, w jaki przeciwnicy aborcji
ujawniają swoją fundamentalną nieuczciwość i hipokryzję w małej sprawie milionów
bardzo maleńkich "nienarodzonych dzieci" (lub potencjalnych Beethovenów, jak
imputują niektórzy), które są - by użyć ich określenia - mordowane co roku przez
działania środków antykoncepcyjnych, szczególnie, choć nie wyłącznie, wkładki
domacicznej (IUD) czyli "spirali". Rozkoszność ironii wzrasta, ponieważ część
tej nieuczciwej argumentacji (chociaż bez żadnej hipokryzji) powtarzana jest
czasem przez zwolenników
wolności wyboru przez kobietę. Do tekstu.. | |
Jan Duns Szkot i konstruktywny krytycyzm w filozofii średniowiecznej Daniel Krzewiński (23-10-2009) | Jan Duns Szkot
przyznaje rozumowi samodzielność i w filozofii widzi zwartą przedmiotowo i
metodycznie dyscyplinę, dla której jedynym kryterium pozostaje rozum. Ile więc
razy wypowiada się on jako filozof, tyle razy ściśle przestrzega zasady, by nie
wykraczać poza dane doświadczalne i posługiwać się
jedynie metodą racjonalnego myślenia przy ich ujmowaniu. Równocześnie nie
dopuszcza, aby teolog bez zastrzeżeń usłużebniał sobie filozofię, a filozof
wkraczał w obręb teologii. Do tekstu.. | |
Raport o Rozwoju Społecznym w Państwach Arabskich Nimrod Raphaeli (23-10-2009) | ONZ-owska
komórka badawcza ds. rozwoju wydała piąty tom w serii "Raport o Rozwoju
Społecznym w Państwach Arabskich" (Human Development Report) autorstwa
intelektualistów i uczonych z krajów arabskich, którzy nie mają szans na to, by
ich głos był wysłuchany we własnych krajach. We wstępie autorzy ubolewają nad
faktem, że w siedem lat po publikacji pierwszego HDR (2002) "linia spadku
prześledzona w tej analizie mogła się pogłębić". Obecny HDR jest nastawiony na
ustalenie, dlaczego przeszkody rozwoju społecznego "okazały się tak oporne". Do tekstu.. | |
Ida znokautowana Jerry Coyne (24-10-2009) | Jeśli śledziliście blogi o ewolucji, to wiecie, że odkrywcy skamieliny cudownego naczelnego, Darwinius masillae,
ogłosili, iż jest to kluczowa "forma przejściowa" w ewolucji człowieka: ogniwo
łączące dwie główne gałęzie ewolucyjne naczelnych, z jednej strony antropoidów,
a z drugiej lemurów i lorisów. Wielu blogerów, którzy przeczytali pierwszy
artykuł, miało wątpliwości, stwierdzając, że analiza filogenetyczna jest zbyt
wyrywkowa.
No cóż, wygląda na to, że blogerzy mieli rację, a naukowcy, którzy opisali Idę,
mylili się. Do tekstu.. | |
Czym różnią się republikańska i liberalna wizja społeczeństwa obywatelskiego? Patrycja Walter (25-10-2009) | Liberałowie postulują budowę społeczeństwa obywatelskiego, gdyż tylko ono może zrównoważyć siłę państwa. Akcentują, że wspólnota składa się z wolnych jednostek o różnych przekonaniach, wyznaniach, światopoglądach, współistniejących ze sobą w ramach prawa i szanujących się nawzajem. Jednostka - liberalna jest wolna, rozumna moralnie i autonomiczna, zaś jednostka komunitarianów - jest zakorzeniona we wspólnocie i jest produktem socjalizacji. Dla liberałów zbiorowość jest wtórna wobec jednostki, dla komunitarianów, wspólnota jako pierwotna kształtuje tożsamość jednostek. Społeczeństwo w koncepcjach liberalnych to zatem sieć wzajemnych współzależności i interakcji między jego członkami, którego podstawowym zadaniem jest zapewnienie wolności indywiduum, poprzez pewien katalog zasad współistnienia, który zapobiega samowoli, chaosowi czy tyranii. Do tekstu.. | |
Zombi będą ucztować na Karen Armstrong przez słomkę PZ Myers (25-10-2009) | Nie sprzeciwiam się religii dlatego, że uważam wszystkich jej wyznawców za ludzi
dosłownie odczytujących pisma święte lub za przeciwników nauki; wiem, że
większość myśli mętnie lub są pragmatycznymi oportunistami, którzy chętnie używają
produktów nauki i inżynierii bez wielkiej troski o procesy, które potrzebne
były, by je rozwinąć. Uważam religię za wroga nauki, ponieważ powoduje ona krótkie spięcie myśli krytycznej i daje wierzącym ucieczkę w zabobony. Jak długo religia uczy, że
odpowiedzi na kwestie realnego świata można znaleźć w objawieniu, autorytecie i
interpretacji świętych tekstów, tak długo wiara jest nieprzyjazna wobec
naukowego myślenia. Do tekstu.. | |
Heraklit z Efezu Daniel Krzewiński (27-10-2009) | Ogromną sławą
cieszy się przypisywane Heraklitowi powiedzenie: ,,wszystko płynie".
Stwierdzenie ogólnej płynności rzeczy, oraz zmienności zjawisk, jest zasadniczym
elementem poglądu Heraklita. Wszystko płynie, wszystko się zmienia, nie ma nic
stałego. Dla wyrażenia tej myśli Heraklit ucieka się do obrazowego porównania
ulegającego zmianom wszechświata, z płynącą rzeką. Ruch jest właściwy
wszystkiemu co istnieje. Cała natura bez przerwy zmienia swój stan. Do tekstu.. | |
Niemowlęta dopasowują słowa do ludzkich twarzy, a krzyki małp do małpich twarzy Ed Yong (27-10-2009) | Dzieci prawdopodobnie mają
wrodzoną zdolność przewidywania typów odgłosów, które łącza się z określonymi
wizerunkami i vice versa. Anatomia kształtuje dźwięki zawołań w
"audio-podpisy", które są charakterystyczne dla każdego gatunku. Ludzkie struny
głosowe nie mogą wytworzyć tego samego repertuaru dźwięków, co małpy i
odwrotnie. Małpy mogą wytwarzać dźwięki o szerszej skali częstotliwości niż
ludzie, ale dzięki innowacjom w budowie naszych ust i języka, jesteśmy lepsi we
wprowadzaniu niewielkich zmian w dźwiękach w obrębie naszego węższego zakresu. Do tekstu.. | |
Lekcja wyniesiona z Kabulu Phyllis Chesler (27-10-2009) | Jest już niemal rok 2010
i wielu muzułmanów (i ich zachodnich sympatyków) nadal zaprzecza, że islam lub
muzułmanie są w jakikolwiek sposób odpowiedzialni za zbrodnie przeciwko
ludzkości, które popełniają - a większość z nich przeciwko innym muzułmanom.
Twierdzą oni, że to Izrael ich do tego zmusił, że zmusiły ich do tego obnażone,
zachodnie kobiety, szczególnie te z nagimi twarzami w mundurach bojowych (w
Kuwejcie). Żydowska i zachodnia obecność na świętej muzułmańskiej ziemi, obrazy
przekazywane przez satelity telewizyjne i przez Internet zmusiły bin Ladena do
obrony honoru ummah przed zdeprawowanymi wartościami Zachodu. Do tekstu.. | |
Kinezjologia edukacyjna czyli nasz pierwszy kontakt z pseudonauką w szkole Tomasz Witkowski (28-10-2009) | Historia twórcy kinezjologii edukacyjnej zaczyna się niczym łzawa opowieść wyjęta wprost z czasopism dla kobiet. Chłopiec imieniem Paul cierpi na dysleksję. Ma kłopoty w nauce, naśmiewają się z niego rówieśnicy. W końcu, niezwykle po amerykańsku, postanawia wziąć los w swoje ręce. Zaczyna eksperymentować ze sobą, ćwiczyć. W wyniku tych prób wypracowuje metodę, która pozwala mu poradzić sobie z własną słabością i dzięki temu przezwycięża dysleksję. Dziś kinezjologia edukacyjna jest przykładem pseudonauki, która pomimo zmasowanej krytyki naukowej nadal świetnie się rozwija. W Polsce rozgościła się głównie w obszarach nauczania przedszkolnego, wczesnoszkolnego i w terapii psychologiczno-pedagogicznej. Funkcjonuje tam z błogosławieństwem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Do tekstu.. | |
Złożoność wyjaśniona. Część 4. Vinod K. Wadhawan (28-10-2009) | Natura informacji. Stopień
złożoności układu może być z grubsza zdefiniowany jako ilość informacji
potrzebnej do zdefiniowania budowy i funkcji tego układu. Ale co rozumiemy przez
"informację"? W tym artykule wprowadzam podstawy teorii informacji, naświetlam
odwrotność związku między informacją a entropią i omawiam komputacyjną naturę
wszystkich zjawisk naturalnych. Do tekstu.. | |
Więź społeczna i dziedzictwo przesądów Andrzej Koraszewski (28-10-2009) | O więzi społecznej pisze się współcześnie
mało, chociaż w mojej młodości była gwoździem kilku socjologicznych sezonów.
Trudno o wątpliwości, że nasze myślenie podporządkowane jest grupie, a nasza
zdolność formułowania samodzielnych sądów ograniczana jest przez język, przez
przekaz wizji świata w wielopokoleniowej tradycji, przez częstotliwość
występowania pewnych opinii w danym środowisku, a wreszcie przez
niebezpieczeństwo ostracyzmu ze strony środowisk, z którymi jesteśmy związani
emocjonalnie i od których jesteśmy uzależnieni materialnie. Do tekstu.. | |
Lud, motłoch, motłoszenie Jerzy Drewnowski (29-10-2009) | Elity umysłowe na ogół głoszą, iż tak zwane masy nie są i nie będą nigdy zdolne do kierowania sobą. Rzecz to zresztą tym niebezpieczniejsza, że w obecnej epoce globalnej retenebracji mamy po raz kolejny w dziejach szczególne powody ku temu, by wiarę w suwerenny lud utracić w istotnej mierze: programowe i zmasowane przywracanie społeczeństw do stanu niedorosłości, umacniającej oligarchiczny porządek zawłaszczania, ma szansę na dopasowanie rzeczywistości do jej ideologicznych obrazów. Do tekstu.. | |
Galerianki, czyli o niskiej i wysokiej kulturze (współ)życia Elżbieta Binswanger-Stefańska (30-10-2009) | O ile, owszem, czasami chodzi jeszcze o zapewnienie sobie podstawowego bytu, o tyle raczej jest wręcz odwrotnie w porównaniu z prostytucją wynikającą z biedy i niewiedzy poprzednich wieków. Dziś dziewczęta finansują sobie studia z tak pozyskanych pieniędzy. Studia, książki, kosmetyki, ubrania... I tak doszliśmy do najnowszej odmiany prostytucji, prostytucji ery konsumpcji. Napędzana nadprodukcją i reklamami konsumpcja szybko przybiera formę rozbuchaną, konsumpcjonizmu. Już nie wystarczy "mieć", hasło czasów to "zmieniać". Do tekstu.. | |
Materializm a spirytualizm Daniel Krzewiński (30-10-2009) | Człowiek,
który pragnie zrozumieć otaczający go świat, staje przed bardzo ważnym
problemem, a mianowicie, czy materialny świat, składający się z rzeczy dostępnych
nam bezpośrednio i oddziałujących na nasze zmysły, jest jedyną rzeczywistością,
czy też jak twierdzą niektórzy, poza nią znajduje się inna niematerialna
rzeczywistość, coś ukrytego i niedostępnego dla wzroku i słuchu, w dodatku
rzeczywistość ta jest zupełnie odmienna od przedmiotów jakie obserwujemy w życiu
codziennym. Do tekstu.. | |
Chrzest Konstytucji (30-10-2009) | Kilka dni temu zapanowało poruszenie opinii publicznej nierozumnym zachowaniem pewnego prokuratora, który w piśmie do oskarżonego powołał się na naruszenie przezeń Dekalogu. Wypada więc przypomnieć w jaki sposób argumentowali nasi sejmowi konserwatyści w projektach zmiany najwyższego aktu prawnego Rzeczypospolitej: "Warto w tym miejscu przytoczyć słowa Sługi Bożego Ojca Świętego Jana Pawła II wygłoszone podczas homilii w Kaliszu (...), a także słowa wygłoszone podczas homilii w Łowiczu w dniu 14 czerwca 1999 r. (...) Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Tysiąclecia powiedział: (...) Zgodnie z Katechizmem Kościoła Katolickiego: (...)". Do tekstu.. | | Starsze [1] [2] [3] [4] [5] … 135 … [138] … [273] [274] [275] [276] [277] Nowsze
Przegląd archiwum streszczeń
|
|