|
|
 |
Archiwum streszczeń artykułów
Plagi egipskie
Stanisław Pietrzyk (16-06-2010) | | Plagi egipskie najtrafniej oddają mściwy i bezwzględny charakter biblijnego boga. Boga śmierci i zniszczenia. "Kto go wychwala jako boga miłości, nie dość wysokie ma o miłości mniemanie" (F. Nietzsche To rzekł Zaratustra). To nie "baranek boży, który gładzi grzechy świata", jakiego znają katolicy (większość innych wyznań chrześcijańskich też), choć to podobno jeden i ten sam osobnik. Może jednak cierpiący na chwiejność nastrojów. Albo również podlega prawu ewolucji, dostosowując się do wymogów środowiska (religijnego, oczywiście). Kiedy łagodnieją ludzkie obyczaje, łagodnieje i ich bóg. Do tekstu.. | | |
Towarzystwo Szubrawców: pionierzy polskiego liberalizmu
Zdzisław Horodyński (17-06-2010) | | Towarzystwo Szubrawców miało dwa główne cele uwidocznione jasno w pierwszym prawidle kodeksu szubrawskiego. Reforma na polu społecznym i towarzyskim zajmuje tu pierwsze i najgłówniejsze miejsce, drugim zadaniem towarzystwa było pobudzenie ogółu do większego zajęcia się nauką i sztuką, rozszerzenie oświaty i dobrego smaku. Dla Szubrawców, dla ludzi liberalnych, jak ich wówczas nazywano, nie było niczego bardziej wstrętnego nad brak równouprawnienia dla wszystkich, chociaż nie bez pewnych wyjątków, klas społeczeństwa, a wynikiem tego bezpośrednim była niechęć do klas uprawnionych, które uważali za nieprzyjaciół ludu, za uzurpatorów wolności. Do tekstu.. | | |
Lekcje religii a Trybunał w Strasburgu
Teresa Jakubowska (17-06-2010) | | Lekcje religii co najmniej dwa razy w tygodniu, rekolekcje w kościele, nabożeństwa itd. to licząc od pierwszej klasy szkoły podstawowej do matury od 840 do 900 godzin lekcyjnych czyli pełny rok szkolny. Trudno sobie wyobrazić 850 godzin etyki od pierwszej klasy szkoły podstawowej. Jest to ilość lekcji wystarczająca np. na dobre nauczenie dwóch języków obcych, właśnie od najniższych klas. Czy można się dziwić, że mamy coraz niższy średni poziom edukacji? A więc nie walczyć o etykę w szkole, ale walczyć o powrót do normalności. To co jest dziś - to niepowetowana strata czasu w okresie największej chłonności umysłu. I to jest skandal a nie edukacja. Do tekstu.. | | |
Laurka dla Antka
Andrzej Tomana (17-06-2010) | | Niedawno w mediach nagłośniono fakt, że organizacja pożytku publicznego Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka zaangażowało się w kampanię wyborczą. Wraz z tą informacją pojawiły się zarzuty jakoby PSOŻC wydało na ten cel pieniądze być może z naruszeniem prawa oraz z naruszeniem tajemnicy korespondencji wykorzystując dane darczyńców "1%". Tak się składa, że znam osobiście prezesa tego stowarzyszenia kol. Antka Ziębę i chciałbym przedstawić jego sylwetkę na naszym forum, gdzie zaglądają ludzie raczej o odmiennych poglądach i podać kilka faktów rzucających światło na jego działalność w obronie życia w przeszłości w kontekście stosunku Kościoła katolickiego do tej sprawy. Do tekstu.. | | |
Zabić Innego
Mehmal Sarfraz (17-06-2010) | | 28 maja 2010 r. ponad
90 modlących się osób zostało zabitych podczas ataków na dwa meczety muzułmanów
Ahmadi w pakistańskim mieście Lahore. Talibowie pendżabscy, którzy są
sprzymierzeni z Al-Kaidą, ogłosili, że to oni są odpowiedzialni za te ataki.
Chociaż w Pakistanie w ostatnich dziesięcioleciach ataki na muzułmanów Ahmadi
nieustannie się powtarzają, te ataki jednak były wyjątkowo bestialskie. Do tekstu.. | | |
Nawet nie ateista
Andrzej Koraszewski (18-06-2010) | | Polonista, dyrektor szkoły, poseł Platformy Obywatelskiej ujawnił kto
jest gorszy od ateisty przy okazji zakończonej właśnie kampanii prezydenckiej.
Otóż gorszymi od ateistów okazali się ludzie ze stowarzyszenia "Contra in
vitro". Przez grzeczność nie oponuję, ale sprawa jest ciekawa. Nazwanie ich
niewierzącymi wydało mi się pewnym nadużyciem i wręcz moje myśli zatrzymały się
przy fakcie, że ów poseł zdobył sobie zaufanie społeczeństwa jako nauczyciel młodego pokolenia. Do tekstu.. | | |
Relatywizm poznawczy i jego znaczenie dla nauki
Szymon Chojnowski (19-06-2010) | | Jak zauważa Richard Dawkins, w wielu fundamentalnych i ważnych sprawach, gdy nie
ma wystarczających dowodów przemawiających za jednym lub innym stanowiskiem,
wręcz wypada być agnostykiem. Warto
wtedy wstrzymać się od sądu choćby przez wzgląd na ułomność ludzkiej wiedzy. Do
zagadnień, wobec których brak decydujących dowodów "za" lub "przeciw", należą na
przykład: istnienie życia pozaziemskiego, czy przyczyna wyginięcia dinozaurów.
Wśród współczesnych, kontrowersyjnych twierdzeń niemałe problemy nastręcza
wiarygodność argumentów za globalnym ociepleniem i jego skutkami, zwłaszcza w
kontekście niedoskonałości pomiarów meteorologicznych w poprzednich stuleciach. Do tekstu.. | | |
Opinie arabskie na temat roli Turcji po starciach z Flotyllą
R. Green (19-06-2010) | | Centralna
rola Turcji i jej premiera, Recepa Tayyiap Erdogana, w wydarzeniach wokół
flotylli do Gazy oraz międzynarodowe oburzenie, które potem nastąpiło,
przywitane zostało z niezmiernym zadowoleniem w całym świecie arabskim. Prasa
arabska była jednak podzielona w kwestii coraz bardzie wybijającej się pozycji
Turcji na Bliskim Wschodzie. Niektórzy autorzy wychwalali Turcję, koronując Erdogana
na przywódcę świata arabskiego, inni, szczególnie w prasie egipskiej, wyrażali podejrzenia wobec Turcji i jej
intencji, twierdząc że kraj ten wykorzystuje jedynie sprawę palestyńską, by zbić
dla siebie kapitał polityczny. Do tekstu.. | | |
Przesądy mogą poprawiać występy poprzez pobudzanie pewności siebie
Ed Yong (20-06-2010) | | Łatwo jest wykpić wiarę w przesądy, uznając je za głupie produkty uboczne irracjonalnych
umysłów, ale Lysan Damisch z Uniwersytetu w Kolonii odkryła drugą stronę
przesądów - mogą one czasem poprawić nasze wyniki w rozmaitych działaniach, poczynając
od wyzwań
fizycznych, po gry pamięciowe.
Wszystko to ma związek z pewnością siebie.
Lubiący swoje przesądy, które mają przynieść szczęście, takie jak krzyżowanie palców,
żeby nie zapeszyć,
lub mówienie sobie "złam nogę", może poprawić wiarę we własne
zdolności i dać poczucie dzielności. Do tekstu.. | | |
Traktat i Dociekania - dwa oblicza tej samej filozofii Wittgensteina
Kinga Jedynak (20-06-2010) | | Dokonania Ludwiga Wittgensteina przysparzają współczesnej filozofii tyle samo
dylematów co powodów do dumy. Najbardziej problematycznym wątkiem dotyczącym jego filozoficznej działalności
jest relacja między Traktatem logiczno- filozoficznym a Dociekaniami
filozoficznymi. Mimo wzrastającej liczby publikacji poruszających ten temat, w świadomości wielu
polskich filozofów wciąż króluje rozpropagowana przez prof. Bogusława
Wolniewicza opinia o niewspółmierności dwóch czołowych dzieł austriackiego
geniusza. Do tekstu.. | | |
Wybraliśmy drugą turę
Andrzej Koraszewski (21-06-2010) | | Wszystko wskazuje na to, że
największym zwycięzcą niedzielnych wyborów jest Jarosław Kaczyński, który przy wszystkich możliwych
scenariuszach zgarnął najwięcej. Jeśli w drugiej turze wygra, on zajmie się tym
co umie najlepiej, czyli podkładaniem nogi przeciwnikowi, a ktoś bardziej
rozsądny będzie odbudowywał jego partię i przygotowywał ją do zwycięstwa w
wyborach parlamentarnych. Jeśli przegra, przegra z bardzo dobrym wynikiem, co
oczywiście radykalnie wzmocni jego notowania. Żadnego programu przedstawiać nie
musi, bo apeluje do tego wyborcy, któremu hasło, że ma być dobrze, całkowicie
wystarcza. Do tekstu.. | | |
Hip-hop dla rozwoju
Andrzej Bomba (21-06-2010) | | 16 Maja 2001 roku na ręce Organizacji Narodów Zjednoczonych została złożona Hiphopowa Deklaracja Pokoju. Była ona podpisana przez takie organizacje jak: Temple of Hip Hop, Ribbons International, UNESCO, a także przez 300 Hiphopowych działaczy, pionierów i delegatów ONZ. Dokument ten przede wszystkim uznaje Hip-Hop jako międzynarodową kulturę pokoju i dobrobytu, a także służy Hip-Hopowcom jako zbiór zasad według których powinni postępować, aby podtrzymywać pokojowy charakter kultury Hip-Hop i kształtować pokój na świecie. Dodatkowo deklaracja miała pokazać Hip-Hop jako zjawisko pozytywne niemające nic wspólnego z negatywnie nacechowanym obrazem Hip-Hopu, rzekomo demoralizującego młodych ludzi i skłaniającego ich do łamania prawa. Do tekstu.. | | |
Hiszpański dwugłos
José Maria Aznar, Pilar Rahola (22-06-2010) | | Świat stoi na
skraju przepaści, coraz trudniej o wątpliwość, że w każdej chwili może się
rozpętać zawierucha wojenna, której rozmiary nie są możliwe do przewidzenia.
Coraz głośniejszym werblom wojennym towarzyszy propaganda przypominająca do
złudzenia lata trzydzieste. Irracjonalny antysemicki bełkot przewala się w
muzułmańskich mediach i podchwytywany jest przez media zachodnie. Antysemityzm
był przez wieki fortecą irracjonalizmu. Tę fortecę średniowiecza unowocześniono
w XX wieku i znów góruje dziś nad wiekiem XXI. Głosy ostrzegające przed
szaleństwem są nieliczne. Publikujemy dziś głos przedstawiciela hiszpańskiej
prawicy, byłego premiera hiszpańskiego rządu,
José Marii Aznara oraz wystąpienie przedstawicielki hiszpańskiej lewicy, znanej
dziennikarki,
Pilar
Raholi. Do tekstu.. | | |
| Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Grzelak przeciwko Polsce (23-06-2010) | | Europejski Trybunał Praw Człowieka uznaje, że wprowadzenie przez państwo obowiązku bezpośredniego lub pośredniego ujawnienia przez osobę faktu nie wyznawania religii narusza prawo tej osoby do nie ujawniania swych wierzeń. Naruszenie to jest tym istotniejsze, że dochodzi do niego w kontekście świadczenia ważnej usługi publicznej, takiej jak edukacja. Trybunał uznaje, że nie wpisywanie ocen z "religii/etyki" na świadectwach Mateusza Grzelaka w całym okresie jego nauki szkolnej stanowiło formę nieuzasadnionego piętnowania. Do tekstu.. | | |
Lawendowa mafia
Andrzej Koraszewski (24-06-2010) | | W 2006 roku w Wielkiej Brytanii ukazała się książka Randy Engel The
Rite of Sodomy: Homosexuality and the Roman Catholic Church . We
wstępie autorka pisze, że w roku 1987 w jednym z jej artykułów redakcja
wykreśliła określenie "biskupi homoseksualiści". Wyjątkowa drażliwość
katolickich redaktorów na tym punkcie skłoniła ją do głębszych studiów. Po bez
mała 20 latach opublikowała książkę mającą ponad tysiąc stron i zawierającą
niezliczoną ilość dokumentów i cytatów prowadzących do wniosków, że Kościół
katolicki został skolonizowany przez księży-homoseksualistów. Do tekstu.. | | |
W Teheranie manekinom obcięto biusty
Phyllis Chesler (25-06-2010) | | W latach osiemdziesiątych irańska mułłokracja zaczęła
kamieniować kobiety, które były najpierw gwałcone, aby nie mogły wejść do Raju.
Afgańscy talibowie również kamieniowali kobiety, ale robili to publicznie, na
wielkich stadionach wypełnionych żądnymi krwi, podnieconymi mężczyznami.
Afgańscy talibowie, a po nich lokalni "komendanci" zabronili kobietom pracować
poza domem, nawet jeśli były to wdowy wojenne i matki mające na utrzymaniu
dzieci. Zmuszało je to do prostytucji, za co trafiały do więzień. Zabraniano
dziewczętom chodzenia do szkół, kobietom nie wolno było nawet prowadzić salonów
kosmetycznych, czy używać szminki, poligamia kwitła, kwitł również handel
kobietami i przymusowe małżeństwa małych dziewczynek. Do tekstu.. | | |
Czy organizacje sceptyków powinny być organizacjami ateistycznymi?
PZ Myers (27-06-2010) | | Organizacje sceptyków często stają przed uciążliwym dylematem: czy powinny być
otwarcie sceptyczne w sprawie religii? Jest kilka bardzo dobrych powodów, dla
których powinny uczynić krytykowanie religii sprawą drugorzędną, i jeden bardzo
zły powód, którym jest tchórzostwo intelektualne i zdrada zasad
sceptycyzmu. Opowiem się po stronie akceptującej pogląd, że grupy sceptyczne
mogą przyjmować ludzi religijnych, ale nie wolno im unikać konfrontacji z ideami
religijnymi. Do tekstu.. | | |
Liryka sentymentalna polskiego oświecenia
Daniel Krzewiński (28-06-2010) | | Motywy, które w
twórczości poetów stołecznych okazyjnie tylko dochodziły do głosu, owe
wdzięczne, lekkie, rokokowe sielanki, rozwijają się w Polsce stanisławowskiej i
rozkwitają poza Warszawą, na gruncie prowincjonalnym, słabiej związanym z życiem
politycznym, z jego namiętnościami, plotkami i innymi ujemnymi stronami.
Przede wszystkim więc w Puławach kwitnie sielankowa liryka rokokowa, hodowana na
wysoce kulturalnym dworze Czartoryskich, któremu ton nadaje nie tyle książę
generał ziem podolskich, ile uczona i pobożna księżna Izabela, otoczona dziećmi,
z których dwoje, Adam Jerzy i Maria, późniejsza księżna Wirtemberska, z biegiem
lat również nie pozostaną obojętnymi na sprawy literackie. Do tekstu.. | | |
Dzieje Noego - Potop
Stanisław Pietrzyk (28-06-2010) | | W pewnym momencie historii Bóg żałuje, że człowiek nie jest tworem doskonałym, mimo że sam wcześniej w swojej doskonałości takim go stworzył. A może tworzywo było wybrakowane? Rozumiem Go, choć w ludzkich kategoriach. Zdenerwował się, że jego ulubione kukiełki nie są mu posłuszne. Dlaczego jednak postanowił zgładzić również zwierzęta? Trudno zrozumieć jego zachowanie i uważać go nadal za Boga doskonałego, pełnego miłości. Jeśli znów potraktujemy Go po ludzku, jak sfrustrowanego artystę niezadowolonego z efektów własnej pracy, to może przynajmniej jedno oko przymkniemy na jego boskie działania. Ale tylko jedno, bo drugim śledzić będziemy co było dalej. Do tekstu.. | | |
Okrągła rocznica koreańskiej wojny
Andrzej Koraszewski (29-06-2010) | | Sześćdziesiąt lat. Dziś tamta wojna jest tylko jedną z dziesiątków wojen, które wypełniły czas pokoju. Była szczególna, bo to ona właśnie rozpoczynała długą i krwawą zimną wojnę i nie skończyła się nigdy. Jej ostatnim epizodem było zatopienie południowokoreańskiej fregaty, co doprowadziło do ponownego napięcia między dwoma państwami koreańskimi, z których jedno dysponuje dziś zarówno bronią nuklearną, jak i kompletnie paranoicznymi politykami. Do tekstu.. | | |
Szympansy mordują się o ziemię
Ed Yong (29-06-2010) | | Szympansy
są wysoce inteligentnymi zwierzętami, zdolnymi do wspaniałych aktów empatii,
wyrafinowania technologicznego, kultury i kooperacji. Ale
mogą także być mordercami.
Grupy szympansów, na ogół samców, prowadzą
długie, agresywne kampanie
przeciwko osobnikom z innych grup, atakując je en masse i bijąc i gryząc na
śmierć. Powody takiego zabijania od dawna stanowią przedmiot dyskusji między
zoologami, ale następstwa morderstw Ngogo ujawniają ważną wskazówkę. Po tym, jak
szympansy wybiły swoich sąsiadów, przejęły ich terytorium. Wydaje się, że
szympansy zabijają dla zdobycia terytorium. Do tekstu.. | | |
Gorące pozdrowienia od Hamasu
Burak Bekdil (29-06-2010) | | Publikujemy trzy
artykuły tureckiego felietonisty dziennika "Hurriyet Daily News". Ton tych
felietonów wydaje się daleko odbiegać od informacji z Turcji, jakie znajdujemy w
polskiej prasie. Sądząc jednak z faktu, że "Hurriyet Daily News" ma wysoki
nakład i cieszy się dużą popularnością wśród tureckiej inteligencji, mamy wrażenie, że
warto się zapoznać z tymi opiniami. Autor jest zdecydowanym zwolennikiem
rozdziału państwa i religii i daje do zrozumienia, że w jego kraju ma raczej do
czynienia z tendencją zgoła odwrotną. Do tekstu.. | | |
Bluźnierstwo na niedzielę: Tacy samotni
PZ Myers (30-06-2010) | | Czytaj
Biblię. Jest przepełniona mentalnością tego prymitywnego pasterza: Bóg Ojciec,
owce i kozy, zagubione jagnięta i Jagnię Boże, stada i owczarnie. Jest to
fascynujące dla antropologa i niekoniecznie jest to zła metafora (chyba,
oczywiście, że jesteś kobietą - patriarchat jest także głęboko mizoginiczny).
Jednym z jego najbardziej pociągających aspektów jest to, że stosunki we
wszechświecie są tak bliskie i osobiste, oparte na bardzo prostym rodzaju pokrewieństwa
między ojcem a dzieckiem. Jest to jedno metaforyczne pokolenie, (bóg nie jest
ani dziadkiem, ani pradziadkiem) relacje są bezpośrednie i natychmiastowe i
zabarwia to całe nasze spojrzenie na nasze miejsce na świecie: dominujący i
poddany, przywódca i wyznawca, mądrość i naiwność, pan i sługa, rozkaz i
posłuszeństwo. Do tekstu.. | | |
Deklaracja kopenhaska w sprawie miejsca religii w życiu publicznym
PZ Myers (30-06-2010) | | Niedawna konferencja w Kopenhadze "Bogowie
i polityka" przyjęła deklarację w sprawie miejsca religii w życiu publicznym. Konferencja była pierwszym europejskim spotkaniem Atheist
Alliance International i była zorganizowana wspólnie przez AAI oraz
Stowarzyszenie Duńskich Ateistów. Tekst tej deklaracji powinien być nie tylko
przedmiotem dyskusji w organizacjach takich jak Polskie Stowarzyszenie
Racjonalistów, ale może być przydatnym narzędziem dla każdego, komu bliskie są
idee światopoglądowej neutralności państwa, społecznego pokoju i harmonijnego
rozwoju społecznego. Do tekstu.. | | |
Imperatyw tolerancji w filozofii politycznej Spinozy
Jerzy Kolarzowski (01-07-2010) | | według Spinozy nie wolność wyznania stanowiła o istocie tolerancji. Wolność poszczególnych kościołów jest zdecydowanie kwestią drugorzędną. Dla niego bowiem tolerancja wiąże się przede wszystkim z rozszerzeniem sfery wolności jednostki, a nie z rozrostem kościołów. Prawdę, zdaniem Spinozy, można pojąć jedynie poprzez rozum naturalny. Instrumentem tego poznania jest filozofia. Z tego właśnie powodu, to właśnie wolność myśli i słowa, a nie wolność sumienia i wyznania, stanowi sedno tolerancji. Spinoza był szermierzem demokracji, która była w jego ujęciu idealnym ustrojem urzeczywistniania się rozumu, nie zaś systemem władzy sprawowanej przez większość. Do tekstu.. | | |
Wolność, sztuka, państwo w myśli Friedricha Schillera
Anna Możdżeń (01-07-2010) | | Niemiecki poeta Friedrich Schiller (1759-1805) był nie tylko wybitnym
przedstawicielem literackiego nurtu Sturm und Drang, ale również teoretykiem
sztuki i estetykiem. Jako twórca preromantycznego dramatu był wyrazicielem idei
wolności i społecznej sprawiedliwości. W takich utworach jak Zbójcy, jak
również w wierszach zawierał myśl o buncie jednostki przeciwko
społeczno-kulturowym ograniczeniom. Wyraz refleksji nad społeczeństwem
odnajdziemy także w jego Listach o estetycznym wychowaniu człowieka. Do tekstu.. | | |
Trudny start nowej ery
Caden O. Reless (01-07-2010) | | Ujawnianie
siatki szpiegowskiej działającej w Stanach Zjednoczonych na rzecz Federacji
Rosyjskiej poruszyło opinię publiczną w wielu krajach. Ironizując, można by
pozwolić sobie na kąśliwą uwagę, że wykryci agenci widocznie nie dość mocno
wzięli sobie do serca niedawne uwagi Hillary Clinton, wygłoszone z okazji
publikacji nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego, w których sekretarz
stanu subtelnie dawała do zrozumienia, że doktryna smart power i open
government nie oznacza rezygnacji z prowadzenia tajnych operacji
wywiadowczych. Do tekstu.. | | |
PRL bez uprzedzeń
Marcin Punpur (01-07-2010) | | Z PRL-u pamiętam przede wszystkim jego koniec. Było lato i rodzice oglądali w telewizji przemówienie Tadeusza Mazowieckiego symbolicznie pieczętujące koniec Polski Ludowej. Pamiętam, że z ust moich rodziców padło słowo "nareszcie". Niewiele rozumiejąc i ja odetchnąłem z ulgą. Dziś wszystko wydaje się bardziej złożone. Rzetelna ocena PRL-u to zadanie trudne, ponieważ od jego upadku jest to temat skrajnie polityczny. Polska Ludowa w dominującym dyskursie to ustrój "totalitarny", w którym jedynymi przyzwoitymi ludźmi byli członkowie opozycji. IV RP i jej historyczny organ - IPN zakorzeniły wśród Polaków poczucie, że realny socjalizm w Polsce był jedynie okresem dzikiej represji i niepohamowanego absurdu. Do tekstu.. | | |
| Konkubiny, niewolnice i kobiety jako łup wojenny we współczesnym islamie (02-07-2010) | | W pakistańskiej telewizji państwowej 31 maja 2010 r. odbyła się debata o
stosunku islamu do niewolnictwa i posiadania konkubin. Uczestnikami byli Allama Ibtisam Elahi Zaheer, sekretarz generalny purytańskiej organizacji religijnej Jamiat Ahl-e-Hadith; duchowny barelvi (odłam islamu) maulana Raghib Naeemi, Nazim-e-Aala (prezydent) madrasy Jamia Naeemia; i dr Mohammed Aslam Siddiqui, polityk Jamaat-e-Islami i były dyrektor Wydziału Meczetów na uniwersytecie w Pendżabie, który dołączył przez telefon. Uczeni
duchowni zgodzili się, że handel kobietami jest dozwolony, niewolnictwo
również, Koran tego nie zabrania. Do tekstu.. | | |
Wściekłość, głupota i przesądy
Andrzej Koraszewski (02-07-2010) | | Piszę ten
tekst przed nastaniem ciszy wyborczej, informując państwa, że wygrał Jarosław
Kaczyński i że o jego zwycięstwie zadecydowały głosy wsi (żadne odkrycie). Przed
rokiem przez moment miałem wrażenie, że rząd premiera Tuska próbuje budować
partnerskie stosunki ze swoim koalicjantem. Nie jest to łatwe, nieufność,
pazerność i cwaniactwo dają o sobie znać również wśród reprezentantów wsi.
Przykład idzie z góry, a z silniejszym partnerem trzeba próbować być cwańszym. Do tekstu.. | | |  Starsze [1] [2] [3] [4] [5] … [138] … 150 … [273] [274] [275] [276] [277] Nowsze 
Przegląd archiwum streszczeń
|
 |
